De federale pensioendienst is enkele maanden geleden een nieuwe campagne gestart inzake overlevingspensioen en overgangsuitkering. Ze willen het verschil tussen beide duidelijk maken en aantonen welke financiële ondersteuningsmaatregelen er bestaan.
Laten we alvast beginnen met één GROTE voorwaarde: je moet minstens 1 jaar getrouwd zijn (of tot de uitzonderingen behoren). Wettelijk of feitelijk samenwonen of andere vormen van samenwonen komen niet in aanmerking voor een overlevingspensioen of overgangsuitkering.
Het overlevingspensioen en de overgangsuitkering zijn beiden steunmaatregelen
Het overlevingspensioen en de overgangsuitkering zijn beiden steunmaatregelen. Naast de emotionele last van het wegvallen van een huwelijkspartner komt er vaak nog een administratieve last en een financieel verlies bovenop. Door deze campagne hoopt de federale pensioendienst dat mensen duidelijk weten welke hun mogelijkheden zijn en op welke financiële ondersteuning ze kunnen rekenen.
Wie krijgt een overlevingspensioen?
Ben je minstens 1 jaar getrouwd geweest bij het wegvallen van je huwelijkspartner, dan kan je in aanmerking komen voor een overlevingspensioen, op voorwaarde dat je in 2023 zelf de leeftijd hebt van 49 jaar. Was je huwelijkspartner reeds op pensioen en jijzelf ook, dan bestaat er een systeem van cumulatie waarbij je het overlevingspensioen mag cumuleren met je eigen rustpensioen tot een opgelegd maximum berekend bedrag.
Was je huwelijkspartner nog niet op pensioen, dan zal het overlevingspensioen berekend worden op hetzelfde systeem als een rustpensioen, maar op basis van de loopbaan van je overleden huwelijkspartner. Je moet dan een keuze maken tussen het overlevingspensioen of je eigen inkomsten uit een tewerkstelling.
Heb je een sociale uitkering (invaliditeit, werkloosheid) bij het wegvallen van je huwelijkspartner dan mag je 12 al dan niet opeenvolgende maanden je uitkering cumuleren met het overlevingspensioen, doch het overlevingspensioen zal dan gedurende deze 12 maanden beperkt worden. Nadien moet je opnieuw kiezen tussen het overlevingspensioen of je sociale uitkering.
Als je huwelijkspartner reeds op pensioen was dan is het overlevingspensioen gelijk aan het rustpensioen. Was je partner nog niet op pensioen dan dient het overlevingspensioen berekend te worden op dezelfde manier als een rustpensioen op basis van de loopbaan van je overleden huwelijkspartner. De formule die wordt toegepast voor de berekening van je maximale cumul met je eigen rustpensioen is verschillend voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren.
Wat is een ‘overgangsuitkering’?
Deze uitkering is een tijdelijke uitkering voor iedere huwelijkspartner die geen 49 jaar is in 2023. Het al dan niet hebben van kinderen is bepalend voor de duurtijd van de uitkering. Er moet wel voldaan worden aan de voorwaarde van 1 jaar huwelijk. Bij deze vorm van uitkering is het niet belangrijk of je overleden partner al dan niet al op pensioen was bij het overlijden.
De duurtijd van de overgangsuitkering is sinds oktober 2021 aangepast door de federale pensioendienst. Hieronder kan je een overzicht terugvinden van de eventuele looptijd van de overgangsuitkering
Hoe vraag je een overlevingspensioen aan?
Indien je huwelijkspartner reeds gepensioneerd was op het moment van het overlijden, dan moet je geen aanvraag indienen en zal alles automatisch opgestart worden.
Ben je jonger dan 49 jaar in 2023 bij het overlijden van je huwelijkspartner, dan heb je recht op de overgangsuitkering
In alle andere situaties moet je een aanvraag indienen. Opgelet, indien je je aanvraag doet na 12 maanden na het overlijden, dan zal je overlevingspensioen pas ingaan op de eerste dag van de maand volgend op je aanvraag. Was je huwelijkspartner reeds gepensioneerd dan zal je overlevingspensioen ingaan op de eerste dag van de maand na het overlijden.
Was hij of zij nog niet gepensioneerd dan is er opnieuw een verschil van ingangsdatum naargelang je overleden huwelijkspartner een werknemer of ambtenaar was. Als hij een werknemer was, dan start het overlevingspensioen de eerste dag van de maand van het overlijden. Als hij ambtenaar was, dan start het overlevingspensioen op de eerste dag van de maand na het overlijden.
De duurtijd van de overgangsuitkering is sinds oktober 2021 aangepast door de federale pensioendienst. Hieronder kan je een overzicht terugvinden van de eventuele looptijd van de overgangsuitkering:
Gezinssituatie
Duur van de overgangsuitkering
Geen kind ten laste
18 maanden
Enkel kind(eren) ten laste van 13 jaar (1)
of ouder
36 maanden
Minstens 1 kind ten laste jonger dan 13 jaar (1)
48 maanden
Minstens 1 kind ten laste met een handicap (2)
48 maanden
Een kind werd geboren binnen de 300 dagen
na het overlijden
48 maanden
(1) Kinderen die in het kalenderjaar van overlijden 13 jaar worden, beschouwen we voor het hele jaar als 13-jarige.
(2) Het gaat hier om een kind, ongeacht de leeftijd:
- waarvoor je in principe kinderbijslag krijgt;
- en dat erkend is als gehandicapt. Een kind is erkend als gehandicapt als het voor minstens 66 % getroffen is door ontoereikende of verminderde lichamelijke of geestelijke geschiktheid wegens 1 of meer aandoeningen.
Hoe vraag je een overgangsuitkering aan?
De aanvraag moet gebeuren binnen de termijn die naargelang jouw situatie van toepassing is (18 – 36 – 48 maanden).
Doe je je aanvraag binnen de 12 maanden, dan heb je recht op de volledige periode die je is toegekend op basis van je gezinssituatie (18-36-48 maanden). Doe je je aanvraag na 12 maanden na het overlijden maar binnen de jouw toegekende periode (18-36-48 maanden) dan krijg je de toegekende periode maar met de vermindering van de maanden die reeds verstreken zijn. Dus het is heel belangrijk om de aanvraag te doen binnen de 12 maanden na het overlijden.
Wanneer de periode die jou op basis van je gezinssituatie toegekend is voorbij is, zal de overgangsuitkering stoppen en zal je moeten teren op je eigen inkomsten op dat moment. (werk, sociale uitkering …). Heb je geen tewerkstelling op dat moment dan krijg je onmiddellijk toegang tot de werkloosheid zonder de wachttijd te moeten respecteren. De federale pensioendienst heeft een website ontwikkeld waar alles wat je moet doen en weten bij een overlijden, gebundeld wordt: www.wezijnervoorjou.be.
Dit is een artikel uit S-Plus Mag april-mei-juni 2023.