Heel veel mensen komen tijdens mijn zitdag hun dossier bespreken inzake hun toekomstig pensioen. Meestal is dit een kwestie van een klein halfuurtje en zijn alle nodige stappen besproken. Wat de meeste bezoekers echter niet weten, is dat er in sommige gevallen nog iets extra uit de bus kan vallen. Velen zijn niet op de hoogte dat je na een echtscheiding als gepensioneerde een zogenaamd echtscheidingspensioen kan ontvangen. Maar wat houdt dat nu exact in?
Voorwaarden
Je moet aan 4 voorwaarden voldoen om recht te hebben op een echtscheidingspensioen:
- Je moet gehuwd zijn
- Je moet aanspraak kunnen maken op je eigen vervroegd of wettelijk pensioen
- Je mag niet veroordeeld geweest zijn dat je jouw ex-partner naar het leven hebt gestaan
- Je mag niet hertrouwen. (Je kan het wel behouden als je opnieuw trouwt en je partner komt te overlijden of als je opnieuw in een echtscheiding zit).
Regeling bij statutair ambtenaar
Toch kan niet iedereen hier van genieten. Het is niet zo dat deze wet opgenomen is in elk pensioenstelsel. Heeft je huwelijkspartner een volledige carrière in de privésector als bediende, arbeider of zelfstandige, dan is er geen probleem. Ben je gehuwd met een statutair ambtenaar en je gaat scheiden, dan heb je er geen recht op. In dergelijke gevallen heeft de Belgische Staat iets anders voorzien. De wetgeving stelt dat je moet wachten tot je ex-huwelijkspartner is komen te overlijden. Op dat moment kan je een berekening krijgen voor het overlevingspensioen van uit de echt gescheiden ambtenaar. Zelfs als je ex-partner opnieuw gehuwd is, zal jij in eerste instantie de mogelijkheid hebben om het overlevingspensioen op te vragen binnen de 12 maanden na overlijden. De huidige partner zal tot je aanvraag het overlevingspensioen volledig ontvangen. Na goedkeuring zal het bedrag gedeeld moeten worden, wat zelfs kan oplopen tot de helft van het overlevingspensioen. Het gedeelte van de ex-partner is wel beperkt tot maximum de helft van het overlevingspensioen.
Regeling binnen de privésector
Opeenvolgende echtscheidingen
In geval van opeenvolgende echtscheidingen heb je recht op meerdere rustpensioenen als uit de echt gescheiden huwelijkspartner.
Voor de loonberekening wordt een onderscheid gemaakt tussen een feitelijke en een wettelijke scheiding
Aanvraag
Het onderzoek zal automatisch starten bij het opvragen van je eigen pensioen. Mypension houdt immers je burgerlijke stand bij op het moment van aanvraag. Je hoeft er dus zelfs niets voor te doen. Heb je al een eigen pensioen op het moment van de echtscheiding? Dan zal je een aanvraag moeten indienen om het onderzoek te starten, tenzij je op het moment van scheiding een gezinspensioen ontvangt. Dat kan allemaal aangevraagd worden via Mypension.
Bedrag
Het echtscheidingspensioen wordt op dezelfde manier als het rustpensioen berekend. Voor de jaren tijdens de huwelijksperiode wordt het berekend op basis van de loopbaan van de ex-partner. De huwelijksperiode start op de dag van het huwelijk en eindigt op de dag waarop de echtscheiding overgeschreven wordt in de registers van de burgerlijke stand.
Welke jaren worden NIET meegenomen in de berekening tijdens de duur van het huwelijk?
- De jaren dat er tewerkstelling was als ambtenaar of er sprake was van een buitenlandse pensioenregeling, met uitzondering de periode van tewerkstelling als zelfstandige.
- De jaren waarin je zelf persoonlijk een pensioen ontvangen hebt.
Hoe worden lonen berekend?
Hier wordt een onderscheid gemaakt tussen een feitelijke scheiding en een wettelijke scheiding.
Berekening bij wettelijke scheiding
Het echtscheidingspensioen wordt berekend op basis van 62,5 % van de lonen van de ex-huwelijkspartner. Van dat loon wordt jouw eigen loon als werknemer afgetrokken:
- Is je eigen loon lager dan 62,5 % van het loon van jouw ex-huwelijkspartner? Dan wordt het berekend op basis van het echtscheidingspensioen.
- Is je eigen loon gelijk aan of hoger dan 62,5 % van het loon van jouw ex-huwelijkspartner? Dan wordt er geen echtscheidingspensioen berekend.
Voorbeeld berekening bij feitelijke scheiding:
- De man ontvangt een eigen rustpensioen als alleenstaande van 10 000 euro per jaar. De vrouw ontvangt een pensioen als alleenstaande van 8000 euro per jaar. Na de feitelijke scheiding zal de vrouw haar eigen pensioen behouden, omdat het hoger is dan de helft van het pensioen van haar ex-partner aan het gezinsbedrag. (Gezinspensioen = 10 000 x 1,25 = 12 500 : 2 = 6250). De man zal in dit geval ook zijn rustpensioen als alleenstaande behouden. In een omgekeerde situatie zal het pensioen van de vrouw aangevuld worden tot de helft van het gezinspensioen, en wordt dat bedrag van het alleenstaande pensioen van de man afgetrokken.
- De man ontvangt een gezinspensioen van 22 000 euro per jaar. De vrouw heeft afgezien van haar eigen pensioen. Bij een feitelijke scheiding zullen ze beiden de helft van het gezinspensioen ontvangen.
Beperking tot een volledige loopbaan
Net als voor je eigen rustpensioen geldt voor het pensioen van uit de echt gescheiden huwelijkspartner de beperking tot de eenheid van loopbaan. Wanneer je loopbaan 14 040 dagen telt (45 jaren van 312 dagen), dan spreken we van een volledige loopbaan. In bepaalde gevallen moet de Federale Pensioendienst dagen schrappen bij de berekening van je pensioenbedrag. Deze schrapping noemen we de beperking tot de eenheid van loopbaan.
Besluit
Ben je gescheiden voor je op rustpensioen gaat, dan zal alles automatisch onderzocht worden bij aanvraag van je eigen vervroegd pensioen. Ben je reeds met pensioen en de scheiding gaat nadien pas in gang, dan moet je zelf een aanvraag doen bij de Federale Pensioendienst. Je kan ook contact opnemen met de pensioendienst van je eigen ziekenfonds, die je verder zullen helpen bij je aanvraag.