Kim Wygaerts, nationaal verantwoordelijke bij S-Sport // Recreas en zelfstandige kinesist bij groepspraktijk De Springbal in Kermt, praat over de oorzaak van blessures en hoe we deze kunnen voorkomen.
Er bestaan uiteenlopende definities van blessures. Vatten ouderen blessures anders op dan jongvolwassenen?
Kim: “De term blessure wordt veel gebruikt in een sportgerelateerde context. Denk aan voetballers met hamstringblessures of wielrenners met knieblessures. Strikt gezien is een blessure een letsel dat ontstaat als de belasting op het lichaam groter is dan de belastbaarheid van het lichaam. Als bijvoorbeeld de spanning op een spier groter is dan hij aankan, bestaat de kans dat hij scheurt. Dit gebeurt vaak tijdens het sporten maar kan ook veroorzaakt worden door een (onge)val of een langdurige repetitieve beweging. Een tenniselleboog (overbelasting van een pees in de onderarm) kan bijvoorbeeld ontstaan door daadwerkelijk te tennissen, maar ook door langdurig op de computer te werken.”
Wat zijn de meest voorkomende blessures bij ouderen?
Kim: “Bij 55-plussers komen er vaker mensen met botbreuken op de spoed terecht dan bij jongere volwassenen. De grootste oorzaak van zo’n blessures bij ouderen is vallen. De meest voorkomende blessures die ik zelf in de praktijk zie zijn letsels van de onderste ledematen.”
Behandel je blessures bij ouderen anders dan jongvolwassenen?
Kim: “Bij het ouder worden neemt het risico op blessures toe. Spieren, pezen, gewrichten en botten gaan in kwaliteit achteruit. De reactiesnelheid vermindert en bepaalde chronische ziektes zoals artrose en reumatoïde artritis steken de kop op. Dit alles resulteert in een daling van de belastbaarheid en zo heb je dus meer kans op botbreuken, spierscheuren, … Ouderen hebben veel meer parameters waarmee rekening moet worden gehouden tijdens de behandeling.
De grootste oorzaak van blessures bij ouderen is vallen
Bij het opmaken van het behandelplan moet ook worden gekeken naar de doelstelling. Wat heeft de patiënt nodig om terug zijn activiteiten op te nemen? Richten we ons op het behoud/ optimalisatie van het dagelijks functioneren, wil de patiënt zijn dagelijkse wandelingen blijven doen of wil hij 10 km kunnen lopen? Bij mensen met een (te) sedentaire levensstijl probeer ik zeker tips mee te geven om toch meer actief te zijn. Naarmate je ouder wordt, gaat de genezing van blessures ook minder snel. Het is dus zeker belangrijk om ze te vermijden.”
Hoe kan je blessures voorkomen?
Kim: “Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat ouderen die regelmatig bewegen minder kans hebben op botbreuken dan mensen die niet of weinig bewegen. De botaanmaak wordt gestimuleerd wat resulteert in stevigere botten. Bovendien verkleint regelmatig bewegen de kans op verschillende aandoeningen (hart- en vaatziekten en diabetes) en heeft het een positieve invloed op het verloop van ziekten. Actiever zijn kan er dus voor zorgen dat je minder medicatie moet nemen bij diabetes type 2.
Door 2 keer per week spierversterkende activiteiten te doen, zullen de kracht, het uithoudingsvermogen en volume van de spieren verbeteren. Hierdoor zal er minder verlies zijn van de spierfuncties en heeft dit een positief effect op de algemene dagelijkse activiteiten.
Naarmate je ouder wordt, gaat de genezing van blessures ook minder snel
Een verbeterde mobiliteit zorgt ervoor dat je langer zelfstandig kan functioneren. In combinatie met evenwichtsoefeningen kan dit het valrisico drastisch verminderen.
Bewegen heeft ook een effect op het geheugen van 50-plussers. Dit kan krachttraining en/of duurtraining zijn. De meeste verbetering wordt bekomen bij matig intensieve activiteiten (stevig wandelen) of intensieve activiteiten (hard fietsen, zwemmen) van minstens 45 minuten.”
Onlangs stond er in het nieuws dat meer en meer 60-plussers naar fitnesscentra gaan. Hoe komt dat volgens jou?
Kim: "Mensen zien een fitnesscentrum als een ontmoetingsplaats om naast het sporten op zich, elkaar nog eens te zien en bij te praten. Je bent niet afhankelijk van het weer en er is een groot aanbod aan verschillende sporten.
Nog een groot voordeel van sporten in een club is de begeleiding, de motivatie om op regelmatige basis te bewegen en het leren kennen van nieuwe mensen. Want samen is toch leuker dan alleen.
S-Sport // Recreas heeft meer dan 300 sportclubs in Vlaanderen met de bedoeling om zoveel mogelijk mensen recreatief aan het sporten te brengen in een professioneel kader en met een goede sportverzekering. De moeite waard om lid te worden dus!”
Bewegen en sporten op oudere leeftijd? Enkele tips!
- Gebruik het juiste materiaal: zet een helm op als je gaat fietsen en zorg dat de fiets afgesteld is op jouw lichaam. Als je gaat wandelen, zorg dan voor stevige en goed passende schoenen.
- Begin rustig: bouw geleidelijk op. Zeker als je niet gewoon bent om te bewegen of een activiteit voor de eerste keer doet.
- Laat je begeleiden: laat vooraf een sportmedisch onderzoek afnemen, zo kunnen onderliggende aandoeningen in kaart worden gebracht. Een kinesist kan je niet alleen helpen als je een blessure hebt opgelopen maar kan ook preventief werken. Je kijkt samen welke bewegingsactiviteit het meest geschikt is, rekening houdend met eventuele onderliggende problemen en ziektes.
- Door evenwichtsoefeningen en krachtoefeningen kan je aan valpreventie doen. Belangrijk is ook om te leren vallen.
- Drink voldoende water.
- Luister naar je lichaam: verleg gecontroleerd je grenzen en stop als je pijn voelt.
Aanbevelingen rond bewegen
- Bewegen aan matige intensiteit: minstens 150 tot 300 minuten per week.Bijvoorbeeld: minstens 5 dagen per week 30 minuten elektrisch fietsen, wandelen aan een goed tempo of zwemmen.
- Bewegen aan hoge intensiteit: minstens 75 tot 150 minuten per week.Bijvoorbeeld: minstens 3 dagen per week 25 minuten stevig fietsen, zwemmen aan een goed tempo of intensieve arbeid in de tuin.
OF - Combinatie van bewegen aan matige en hoge intensiteit: minstens 150 minuten per week.Bijvoorbeeld: gespreid over een week 30 minuten in de tuin werken en stofzuigen + 3 x 30 minuten elektrisch gaan fietsen.
Meer info of lid worden van S-Sport // Recreas?
Surf naar www.s-sportrecreas.be
Dit is een artikel uit S-Plus Mag april-mei-juni 2023. Lees hier nog meer artikels.