Hoewel de zelfdodingscijfers blijven dalen stapten in 2021 in Vlaanderen nog 913 mensen uit het leven. Concreet betekent dit 2,5 doden per dag, meestal mannen. Bij jongeren tot 40 blijkt suïcide zelfs de belangrijkste doodsoorzaak. 70 % van hen zoekt geen hulp bij psychische problemen, stoornissen. Waar knelt het schoentje? Waar kunnen personen die afrekenen met trauma’s, dramatische gebeurtenissen en onverwerkte emoties terecht? Behalve bij de Zelfmoordlijn, volledig bemand door vrijwilligers die uit idealisme hun oor te luisteren leggen. Politici en beleidsmakers dienen meer aandacht te besteden aan het mentaal welzijn. De huidige ellenlange wachtlijsten zorgen ervoor dat voor personen met geestelijke gezondheidszorgen hulp (soms) te laat komt. En dan is er nog de psychologische schade die aangericht wordt bij de nabestaanden!
Over het verwerken van dergelijk trauma – de zelfmoord van een geliefde op een herfstdag in 1998 – schrijft de Italiaanse auteur, redacteur en scenarioschrijver Matteo B. Bianchi (°1966) in het boek Zij die achterblijven.
Bij jongeren tot 40 blijkt suïcide de belangrijkste doodsoorzaak
Matteo had een relatie van zeven jaar achter de rug met S. toen deze zich enkele maanden na hun breuk had opgehangen in hun appartement. ‘Je hoeft je in elk geval geen zorgen te maken; als je thuiskomt ben ik er niet meer’, dat waren de laatste woorden van S. uit een telefoongesprek.
Hij heeft er 20 jaar over gedaan om zijn worsteling met dit feit in boekvorm neer te schrijven.
Het is geen chronologisch relaas geworden maar eerder een losse verzameling van herinneringen, overwegingen en gebeurtenissen tijdens zijn zoektocht naar de verwerking.
Het geheel laat een diepe indruk na op de lezer en is heel herkenbaar voor de achterblijvers (ook noemt hij ze overlevenden) die niet alleen het verlies moeten dragen van diegenen van wie ze hielden, maar ook het gevoel van schuld, verbijstering, woede, zinloosheid en onvolledigheid proberen te verwerken. Niet voor niets noemt Paolo Cognetti (De acht bergen) het een meesterwerk.
Het boek (verschenen in 8 landen waaronder de VS, Duitsland en Frankrijk, stond op de longlist van de Premio Strega 2023) is tevens een aanklacht voor het feit dat in de Italiaanse gezondheidszorg weinig voorzieningen bestaan voor preventie en verwerking van suïcide. Vandaar dat Bianchi in zijn zoektocht terecht komt bij allerlei ‘kwakzalvers’, ‘helderzienden’, ‘mediums’…
Beeldmateriaal: De Bezige Bij
Zelfmoordlijn
Wie kampt met zelfmoordgedachten kan in ons land terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of zelfmoord1813.be.