Op jonge leeftijd had ieder van ons een beeld van hoe zijn of haar toekomst er zou uitzien. Kinderen pasten vaak in dat ideale plaatje. Maar wat als die kinderwens onvervuld blijft? Hoe kan je dat verdriet plaatsen? En wat als op oudere leeftijd iedereen om je heen grootouder wordt, en jij niet? We praten erover met kinderwensconsulente Reintje Peeters.
Wat doet een kinderwensconsulente precies?
Reintje: “We praten met wens(groot)ouders over hun kinderwens en de impact hiervan op hun leven in de vorm van lot(of bondgenoten)contacten. De thema’s die we behandelen zijn bijvoorbeeld impact op iemands leven, omgaan met je partnerrelatie, omgaan met familie en vrienden, omgaan met moeilijke dagen zoals Kerst, Moeder- of Vaderdag maar ook het begin van het nieuwe schooljaar, je werkomgeving, sociale media, seksualiteit, schaduwverdriet en het rouwproces. De reeks eindigde met het thema ‘zinvol leven zonder kinderen’.”
Belangrijk is dat het verdriet er eerst gewoon kan zijn
Wat bedoel je precies met ‘schaduwverdriet’?
Reintje: “Dat is eigenlijk verdriet over iets ontastbaar. Als je iemand verliest, of je verliest je werk, dat is heel zichtbaar voor mensen. Maar als je niet zwanger raakt, zien mensen dat niet. Mensen weten wel dat dat verdrietig is op het moment je ermee bezig bent. Maar een tijd later, maanden, jaren, nemen mensen uit je omgeving aan dat dat voorbij is. Dat is logisch. In onze cultuur zit nog altijd ‘zolang je er niet over spreekt, is het er niet’. Het blijft een taboe, zeker als je ouder wordt. Vroeger was het bijvoorbeeld zo: je kreeg een vroegtijdige bevalling en noemde je kindje Reintje. Je kindje overlijdt en het volgende kindje heet ook Reintje. Het is zo een beetje als ‘het heeft niet mogen zijn’. Dat hoorde je vaak.”
Je hebt zelf ook een onvervulde kinderwens. Wil je je verhaal delen met ons?
Reintje: “Ik was nog heel jong toen ontdekt werd dat ik endometriose had (hierbij komen cellen van het baarmoederslijmvlies ook buiten de baarmoeder voor, dat zorgt voor hevige buikpijn en bloedingen). De eerste professor waar ik bij terecht kwam, zei: “Je moet later veel kindjes krijgen, dan gaat dat weg”. Het kan inderdaad verbeteren na een bevalling, maar het kan ook erger worden. Ik heb het aangetaste weefsel 2 keer operatief laten verwijderen. Na zo een operatie was ik telkens een hele periode goed, maar endometriose komt telkens terug. Toen ik zo jong was, dacht ik nog niet meteen aan kinderen. Dat kwam wel als prille dertiger. Door mijn voorgeschiedenis wilde de dokter niet te lang wachten met onderzoeken. Ik heb uiteindelijk een aantal IVF pogingen ondernomen, dat was 15 jaar geleden, en heb ook 2 keer een zwangerschapsverlies gehad. Dat was heel zwaar. Medisch is toen alles uit de kast gehaald, tot ik niet meer kon. Maar psychologisch of emotioneel was er niets. Dat is nu gelukkig anders.”
Hoe ben je zelf omgegaan met dat verdriet?
Reintje: “Dat is een verdriet dat er altijd zal zijn. Ik vind dat ook niet erg. Vandaag sta ik zover dat ik het kan omarmen. Maar er zijn nog dagen dat ik het moeilijk heb, dat ik geen sociale media opendoe. Dan zoek ik de dingen op die ik echt graag doe, de natuur, of bloemschikken. Ook mijn werk helpt mij. Maar dat is voor iedereen anders. Voor mij moet er genoeg afwisseling zijn in de dagen, en gelukkig komt die vanzelf. Je moet dat tijd geven. Tijd is heel belangrijk, omdat je jezelf moet kunnen vinden en zoeken wat er bij je past. Tijd is ook belangrijk, omdat het verdriet er eerst gewoon moet kunnen zijn. Pas later kan je doorgroeien naar het omarmen, het negatieve omzetten in iets positief. Volledig accepteren dat ik kinderloos ben, ga ik nooit kunnen. Mensen proberen je te troosten, en zeggen vaak goedbedoelde dingen als ‘je kan niet alles hebben in het leven’. Vroeger kwetsten zo een uitspraken, nu weet ik dat de meeste mensen het goed met je voor hebben.”
Wanneer je op latere leeftijd geen grootouder wordt, brengt dat opnieuw verdriet mee
Waarom is dit thema ook relevant voor S-Plus?
Reintje: “Wanneer je geen ouder wordt, word je ook geen grootouder. Weinig mensen realiseren zich dat dat opnieuw verdriet met zich meebrengt. Ik ben op een leeftijd dat ik er dikwijls mee geconfronteerd wordt, zoals op sociale media bijvoorbeeld. Foto’s van kleinkinderen worden vaak als eerste bovengehaald, zeker als ze nog klein zijn. Maar ook als je wel kinderen hebt, kan het zijn dat je toch geen kleinkinderen krijgt. Als je kinderen bewust kinderloos blijven, de juiste partner niet vinden of zelf vruchtbaarheidsproblemen hebben bijvoorbeeld. Ook dat kan verdriet meebrengen. Voor jezelf, maar ook voor je naaste omgeving is het moeilijk om met die onvervulde kinderwens om te gaan.”
Hoe bereik je mensen als kinderwensconsulente?
Reintje: “Vaak is het omgekeerd. Mensen bereiken ons. Ik had gehoopt ook met zeventigers en tachtigers te praten, maar dat is helaas (nog) niet gelukt. De oudste mensen in mijn sessies waren eind de 50. De oudste generatie zegt vaak: “Dat is voorbij.”. Dat is daarom niet zo, want dat het echt voorbij is, kan ik me niet inbeelden. Ik denk dat er daar nog heel veel onverwerkt verdriet kan zitten.”
Dit is een artikel uit S-Plus Mag januari-februari-maart 2023. Lees hier nog meer artikels.