Zot in de peperplantknop?

18-10-2023

Elk jaar koop ik in het voorjaar twee kleine peperplantjes in het tuincentrum om de hoek. Meestal staan ze in een schraal lentezonnetjes op een grote stellage buiten op mij te wachten. De keuze is niet erg groot, maar dat hoeft ook niet. Ik koop altijd dezelfde, omdat die goed in de nasi of andere oosterse gerechten passen. Ze worden ruim tien centimeter lang en ik noem ze Spaanse pepertjes.

Mijn pepertjes grand cru

Vroeger had ik een kleine moestuin. Ik vind het leuk om met je voeten in de Puurse klei te staan en met je handen in de grond te woelen als je aan het planten bent. Gelukkig vond mijn buurman dat in het begin ook wel een goed idee. Tot grote verbazing van het kleine nieuwbouwbuurtje waarin we gingen wonen, hadden we langs het beekje gezamenlijk een moestuintje. 

Onze wereld wordt er niet veiliger op. Zijn wij met zijn allen zot in de kop?

Daar was geen metershoge haag of een groot houten hek, zoals je die in elke nieuwbouwbuurt bijna overal ziet. De strook moestuin liep gewoon door van het ene naar het andere perceel. Bij de jaarlijkse ‘freez-partij’ bleek dit ook heel praktisch te zijn. Na enige jaren hield de buurman het voor gezien. Er kwam een gezamenlijke mesthoop op de scheiding.

Op het terras stonden toen ook potten met kruiden, die mijn vrouw goed verzorgde, behalve de rode pepertjes. Daar heb ik een speciale (culinaire) band mee. Elk jaar kwamen er mooie witte bloempjes op die grote rode pepertjes. Dit voorjaar op het balkon ook. Toch gebeurde er onlangs iets speciaals. De planten kwamen weer in bloei. Dat is mijn grand cru … van de klimaatverandering.

Slaat de natuur op hol?

Buiten ruik je de herfst. De bomen verkleuren, de velden met mais zijn weer geschoren en de nachten worden kouder. De korte mouwen van de vorige week hebben plaats gemaakt voor jassen.

Naast de barbaarse oorlog in de Oekraïne, laait het conflict in het Midden-Oosten weer op. Onze wereld wordt er niet veiliger op. Zijn wij met zijn allen zot in de kop?

In 2015 hebben 195 landen vlak voor de Kerst, in Parijs, afgesproken om ONZE opwarming van het klimaat binnen de perken te houden. Het was al jarenlang duidelijk dat het zo niet verder kon. De natuur raakt door onze manier van leven steeds meer van slag. En dat komt als de bekende Australische boemerang terug in de vorm van droogte, hittegolven, overstromingen, snel veranderend weer en ga maar door.

Dat wisten ze toen in Parijs ook. Toch moest er zwaar onderhandeld worden om tot een bindende internationale overeenkomst te komen. Maar probeert u maar eens met uw buurman afspraken te maken over het snoeien van een haag of het poepgedrag van je kat, als je het niet zo goed met elkaar kunt vinden. 

In Parijs is dat toen gelukt. De afspraak is om onze temperatuurstijging ruim onder de 2°C te houden. Men zou zelfs proberen die stijging te beperken tot 1,5°C. Dat is niet gelukt. We gaan daar nu al overheen. Onze wereld kreunt onder de bosbranden en andere door ons veroorzaakte ‘natuurrampen’.

Dit jaar zal het warmste jaar ooit worden. Ook dat is een record, maar die zal het volgende jaar zeer waarschijnlijk al weer worden gebroken. 

Het ene record na het andere is dit jaar ergens ter wereld gesneuveld. Voor de kust van de Amerikaanse staat Florida leek de zee wel een heet-waterbad met temperaturen rond 37°C. Spanje en Griekenland stonden in brand. De Middellandse Zee was van de kook. En in ons land ontsprongen we de dans, met een aangename, maar natte zomer. Opvallend is dat de betrouwbaarheid van onze weersvoorspellingen zoek lijkt.

Warmste jaar ooit

We pompen met zijn allen, ondanks de bindende afspraken van al die politici in Parijs, steeds meer broeikasgassen in de lucht. We hebben het blijkbaar graag warm. Dit jaar zal de CO2-uitstoot met ongeveer één procent stijgen. Dat is weer een nieuw record. Zijn we met zijn allen zot geworden?

Dit jaar zal het warmste jaar ooit worden. Ook dat is een record, maar die zal het volgende jaar zeer waarschijnlijk al weer worden gebroken. Dat komt door een natuurverschijnsel in de Stille Oceaan. Dat is El Niño, het kerstkindje, waardoor het altijd wat warmer wordt.

De nachten zijn koud. De witte bloempjes van mijn pepertjes beginnen te verschrompelen. Ze zijn niet zot in hun plantenknop. Ze zijn in de war en wat te vroeg gaan bloeien, door ONZE klimaatverandering.

Geschreven door Jan Stel, ambassadeur Grootouders voor het Klimaat