Op 10 november werden we uitgenodigd door het Vlaams Mensenrechten Instituut. Rond de tafel zaten onder meer Nathalie Van Leuven (RvB VMRI), Heidi Vander Poorten (adj. Directeur VMRI), David Dessin (VMRI hoofd team Bewustwording, Onderzoek en Advies), Sarah Lambrecht (VMRI klachtenbehandeling), Jul Geeroms (VlORA), Marc Soubry (VlORA), Koen Peeters (Okra), Johan Leman (Initiatief ORC), Robert Crivit (Initiatief ORC), David Stevens (directeur VMRI) en Steven Vanden Broucke (S-Plus).
Het Vlaams Mensenrechten Instituut (VMRI) kende zijn oprichting op 19 september 2023. Logischerwijs staan mensenrechten centraal, en kan je er terecht voor elke vorm van discriminatie.
Het VMRI beschermt en bevordert als onafhankelijk instituut de mensenrechten in Vlaanderen. De instelling ijvert voor gelijke kansen voor alle burgers en maakt beleidsmakers en de bevolking meer vertrouwd met de mensenrechten. Wanneer je als burger meent gediscrimineerd te zijn, kan je eventueel een beroep doen op bemiddeling en oordeelvorming van de geschillenkamer.
Er zijn drie afdelingen:
- Eerste lijn en bemiddeling.
- Bewustwording, onderzoek en advies – David Dessin
- Beleidsvoering (administratie en logistiek) – Heidi Vander Poorten
Of het VMRI een ombudsdienst zal uitbouwen, zoals het Kinderrechtencommissariaat, blijft een vraagteken. Los hiervan krijgen we de mededeling dat het instituut sinds de oprichting in september al 500 klachten heeft ontvangen. Op vandaag kun je enkel online je klacht indienen, maar op termijn beloven ze dat het ook schriftelijk en telefonisch kan.
We wijzen op het belang van laagdrempeligheid en herkenbaarheid: slechts een beperkt deel van de bevolking kan men mondig noemen. Volgens Vander Poorten is het VMRI zich hiervan bewust. Men wil zoveel mogelijk ‘outreachend’ werken. Mogelijk ook met intermediairs, OCMW’s of lokale besturen.
We wijzen erop dat mensenrechten voor de meeste mensen wel heel abstract en ver weg zijn. Verder geven we mee dat het belangrijk is om te weten vanuit welke hoek de klachten komen. Want weet iedereen wel de weg naar het VRMI? Sensibilisering is dus van groot belang. Hier wordt veel verwacht van de afdeling Bewustwording, Onderzoek en Advies.
Met de delegatie stelden we ook volgenden vraag: Zal de afdeling BOA ook werken aan een explicitering van de rechten van ouderen die volgens de Belgische regering eigenlijk al gegarandeerd worden door de andere mensenrechtenverdragen? Expliciet antwoord kregen we niet. Maar het wordt meegenomen.
De cel BOA heeft ook tot opdracht om adviezen voor te bereiden bij de decreetgeving in het Vlaams parlement, aldus de adjunct-directeur. In het gesprek wordt niet duidelijk hoever het mandaat van het VMRI hier reikt.
In de toekomst worden twee fora opgericht:
- Handicap (opvolging VN-conventie over de rechten van personen met een handicap).
- Klankbordgroep middenveld die over het brede mensenrechtenperspectief zou handelen.
De samenstelling van die fora ligt echter nog niet vast.
Ondanks de (politieke) commotie bij het oprichten het VRMI merken we dat het instituut goede intenties heeft en ambitieus is. Als startende organisatie zijn ze nog hun weg aan het zoeken. Het doet ons alleszins deugd dat ze ons structureel willen betrekken bij hun werking.
Meer info over het VMRI
https://www.vlaamsmensenrechteninstituut.be/over-ons/