door André Vansteenbrugge

Voor wie de klokken komen …

door André Vansteenbrugge
05-02-2025

Februari is begonnen en dan komt de lente stilaan in zicht. Dat moeten ze in sommige winkelketens toch gedacht hebben, want de paaseieren zijn al gelegd. Je houdt het toch niet voor mogelijk? Nog maar net zijn de kerstgekte en de wintersolden voorbij en daar wordt de paasklok al aangekondigd. Tussendoor nog snel even Valentijnen, want daar is ook nog wel wat mee te verdienen. Kortom, het jaar wordt opgedeeld in koopseizoenen. De burger is straks alleen nog consument, zolang hij nog wat geld te spenderen heeft.

Nog maar net zijn de kerstgekte en de wintersolden voorbij en daar wordt de paasklok al aangekondigd

Natuurlijk, de economie moet draaien en de concurrentie is scherp. Maar moeten we dan ook aanvaarden dat de kalender voortdurend weken vooroploopt op de feiten? Is het ook maar enigszins gezond dat de kooplust het meer en meer haalt van de levenslust? Want, zeg nu zelf, zijn de mensen vandaag de dag dan zoveel tevredener (ik durf het woord ‘gelukkiger’ nog niet te gebruiken) nu ze zonder onderbreking geld moeten uitgeven? Voortdurend komen er berichten over de koopkracht die beschermd moet worden, maar als die enkel dient om meer uit te geven dan gezond is, dan moeten we ons toch vragen stellen. Vroeger hebben onze grootouders ervoor gevochten om wat over te hebben om eens iets meer te kunnen kopen dan de dagelijks noodzakelijke dingen. Toen konden mensen niet te veel kopen, alvast weinig meer dan ze aankonden. 

Vroeger hebben onze grootouders ervoor gevochten om wat over te hebben om eens iets meer te kunnen kopen dan de dagelijks noodzakelijke dingen

Maar dankzij de kredietkaarten en de aanhoudende jacht op meer en nieuw wordt de echte koopkracht aangetast door het te veel uitgeven. Velen lopen dan ook gebukt onder leningen waar ze jaren aan moeten afbetalen. Was het dan nog om een degelijk eigen huis te verwerven, dan zou je dat nog kunnen aanvaarden. Maar tegenwoordig krijg je alles op afbetaling. Gevolg: velen lopen recht in de val. De strop rond de hals verhindert een vrij leven, genieten van wat men zich kan permitteren. Daarom: laat die paaseitjes in de rekken liggen. Vergeet de kooplust en herwin de levenslust. Echt waar, een goedkope remedie. Word weer vrij om niét te kopen. 

Lees meer over
Ziende blind?
Nooit genoeg?
Onder de sterren

Ziende blind?

door André Vansteenbrugge
04-02-2025

Naarmate we wat ouder worden, gaan sommige dingen wat moeizamer of niet meer. We lopen wat minder soepel, hoewel enkelen er alles aan doen om voldoende te bewegen. We horen een stuk minder goed en dragen dus extra oortjes. Maar wat we meestal wel goed kunnen blijven doen, is kijken. Dat gaat vanzelf. 

Maar wat we meestal wel goed kunnen blijven doen, is kijken

Het is dan ook geen wonder dat veel senioren elke dag uren, om niet te zeggen meer dan de helft van de dag, voor de televisie doorbrengen. De gemakkelijkste huisgenoot die van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat ons bezig kan houden. We hoeven er geen moeite voor te doen, één klik op een knop volstaat. Daarna blijft nog één activiteit over: kijken. Wat er ook (maar) te zien is, er wordt gekeken. De tijd  is al lang voorbij dat er vragen werden gesteld bij wàt er te zien is. Alles is blijkbaar interessant, want de televisie brengt de wereld in onze huiskamer. Of dat was toch wat jaren geleden als slogan werd gebruikt. 

De vraag is wel welke wereld en of die wereld die wordt aangeboden, wel zo echt is. De kijker krijgt inderdaad van alles te zien, maar of dat ook maar enige kijkwaarde heeft, wordt niet meer gevraagd. Ergens een voetbalwedstrijd? Een half uur vóór het begin en even lang daarna wordt er gekeken, want er zijn voor- en nababbels. Ook ander ‘nieuws’ is vaak vulling zonder voedingswaarde. Zo ook nu de met veel gedruis aangekondigde inauguratie van de Amerikaanse leider. Een ‘plechtigheid’ waarbij eigenlijk niets gebeurt, dan de herhaling van enkele ceremoniële handelingen en wat praatjes. Die praatjes en dan nog meer commentaar. Het is eigenlijk ook geen gebeurtenis, in de zin van iets dat gebeurt, maar een opvoering, een heel middelmatig toneelstukje. En toch kijkt een groot deel van de wereld zich daar blind op. Voorbeelden als deze zijn talloos.

Ook ander ‘nieuws’ is vaak vulling zonder voedingswaarde

Zouden wij, lieve lezers, ons niet moeten verzetten en de kijkcultuur vervangen door een doe-cultuur? Misschien is het voor ons levensgenot toch beter zélf met dingen bezig te zijn en ons eigen geestelijk voedsel te zoeken dan passief te kijken naar wat voor ons wordt afgedraaid? “Ontwaakt”, … (zo begon ooit een opstandige tekst) en maak er weer iets van. We zijn sterker dan men denkt!

Lees meer over
Nooit genoeg?
Onder de sterren
Geen nieuws vandaag?

Nooit genoeg?

door André Vansteenbrugge
13-01-2025

Wij zijn er met z’n allen weer ingestapt, in het nieuwe jaar. Wensen en geschenken zijn uitgewisseld en sommigen hebben hun koopkracht wat op de proef gesteld. De verleidingen van de commercie zorgen ervoor dat er meer, soms veel meer wordt uitgegeven dan men had verwacht. Een goede zaak voor de middenstand, hoewel die meer en meer verdrongen is door de internetbestellingen. Wat blijft, zijn de verspillingen die onze gekke economie moeten doen draaien. 

Intussen kampen scholen met personeelsgebrek, is de huisvesting onvoldoende en loopt het aantal depressies en burn-outs voortdurend op

Zoals een Engelse auteur 50 jaar geleden al schreef, is het lachwekkend dat de industrie ons moet prikkelen om van haar goederen af te komen. Intussen kampen scholen met personeelsgebrek, is de huisvesting onvoldoende en loopt het aantal depressies en burn-outs voortdurend op. Een overvloed aan dingen om te kopen en te hebben tegenover een megatekort aan dingen die het leven de moeite waard maken. De illusie dat men zijn geluk kan kopen, houdt de moderne mens gevangen in een onophoudelijke koers om meer. Maar misschien is er ook op dat vlak een grens waarboven de mens begint te walgen van de overvloed. En dat begint al bij de heel kleintjes. Die worden na de passage van de sint en de kerstman zo overladen dat ze zelfs geen tijd hebben om ervan te genieten. Nauwelijks is het ene uitgepakt of het andere staat al klaar. Zo leren ze van jongs af aan dat alles vervangbaar is en dus ook mensen. Waarom zouden ze zich nog aan iets hechten?

Niet alles wat nieuw is, betekent vooruitgang

Misschien vindt u, beste lezer, dat allemaal nogal prekerig en weinig optimistisch. Dat kan. Maar toch loont het de moeite eens stil te staan bij die koopdwang, die onbevredigde behoefte steeds meer en/of steeds iets anders te willen. Het waanidee van permanente groei die gelijkgesteld wordt met eeuwige vooruitgang, is enkel een waanidee. Het leven is geen voortdurende vooruitgang, het kabbelt nu eens vooruit, dan weer wat achteruit. Niet alles wat nieuw is, betekent vooruitgang. Een klein beetje conservatief zijn, dat wil zeggen bewaren wat je hebt, kan best voor heel wat winst zorgen. Levenswinst. Het besef dat dit ons enige leven is en dat we er zorg voor moeten dragen. 

Lees meer over
Onder de sterren
Geef ons heden
Geen nieuws vandaag?

Onder de sterren

door André Vansteenbrugge
19-12-2024

We zijn weer in die dagen aanbeland, de dagen waarin een verhaal van een goede tweeduizend jaar geleden alle andere berichten verdringt. Natuurlijk, in medialand is men al zeker een maand geleden begonnen met kerstfilms en vooral kerstverkoop. Het geld moet nu eenmaal rollen en wie er niet voldoende van in kas heeft, krijgt alles op krediet. 

Als we over vluchtelingen spreken, dan vergeten we er meer dan we ons kunnen voorstellen

Hoe dan ook is dat verhaal van mensen op zoek naar onderdak nog heel actueel, jammer genoeg. Als we over vluchtelingen spreken, dan vergeten we er meer dan we ons kunnen voorstellen. Niet allemaal halen ze nog het nieuws. In deze tijd van overvloed en consumeren is het zelfs zo ver gekomen dat in ons noordelijke buurland de minimale voorzieningen voor uitgeprocedeerde asielzoekers dreigen te worden afgeschaft. Want ja, er moet bezuinigd worden, de staatsschuld wordt te groot. Daarbij wordt even voorbijgegaan aan het feit dat intussen anderen zonder schuldgevoel zichzelf meer dan rijkelijk bedienen uit de kassen van de samenleving. Maar ja, die hebben dat eerlijk verdiend, nietwaar? 

Terwijl de kersttafels worden overladen, kunnen de mensen aan de onderkant maar beter creperen

Zelfs elementair onderdak wordt velen ontzegd, geen sprake nog van een stal. Neen, omdat sommigen hier niet legaal zijn, ‘zonder papieren’, hebben zij geen recht op leven. Terwijl de kersttafels worden overladen (tenminste op de plaatsen waar de middelen ervoor aanwezig zijn), kunnen de mensen aan de onderkant maar beter creperen. Eerder zullen we vers geld vinden om nieuw wapentuig binnen te halen, dan middelen om diegenen die volledig buiten de samenleving vallen, te ondersteunen. Elke dag opnieuw wordt de kloof groter, elke dag worden die mensen meer ontmenselijkt. Intussen sturen we boodschappen over ‘vrede op aarde’. Een mooi ideaal. Maar om dat te bereiken moeten we er eerst voor zorgen dat de rijkdom van deze planeet op een rechtvaardige wijze wordt verdeeld. Laat ons als goed voornemen voor het komende jaar dan ook afspreken dat we echte socialisten willen worden. Dat we alle mensen op Aarde een dak boven het hoofd wensen, een plek, al is het maar een kleine, waar zij een echt leven kunnen hebben. Als er al een ster is die we moeten volgen, laat het dan een zijn die daarnaartoe gaat.

Lees meer over
Geen nieuws vandaag?
Geef ons heden
De vlucht naar de toekomst

Geen nieuws vandaag?

door André Vansteenbrugge
10-12-2024

Herinner je het nog? Die bergen autowrakken, willekeurig op elkaar gestapeld in een land niet zo ver van hier. Het was enige tijd elke dag wel in het nieuws, maar intussen zijn wij dat al  lang vergeten. Dat een bekende Vlaming een zwaar ongeval heeft gehad, hebben we bijna tot in het detail kunnen lezen. Maar die ellende in Spanje, kom zeg, dat is geen nieuws meer. Daar kunnen we toch geen aandacht meer aan besteden.

De opium van het volk is niet langer de godsdienst, we zijn er sterk op vooruitgegaan

En zo gaat het in onze informatiemaatschappij. Elke dag zitten duizenden mensen b.v. ‘s avonds vol verwachting naar het Journaal te kijken, eventueel gevolgd door zogenaamde duidingsprogramma’s. Elke dag dingen om naar te kijken en naar te luisteren. We moeten immers op de hoogte blijven, mee zijn met alles. Zo werd ons toch geleerd. Want natuurlijk blijven wij niet op de hoogte. Wij slikken wat op die schermen wordt vertoond, wat even wat belang lijkt te hebben. Want morgen is er weer iets anders dat ons bezig kan houden, zonder dat het evenwel enige invloed heeft op ons leven. We kijken. Wat er ook vertoond wordt. Als het maar beweegt. De opium van het volk is niet langer de godsdienst, we zijn er sterk op vooruitgegaan.

Veertien dagen geen televisie, radio en internet, en het oproer breekt los

Zoveel jaar geleden heeft een bekende filosoof daar al over geschreven. Hij zei toen dat het eenvoudig zou zijn om de revolutie te laten uitbreken. Veertien dagen geen televisie en radio, en vandaag daarbij veertien dagen zonder internet, en het oproer breekt los. Want mensen kunnen heel veel verdragen, maar niet het gevoel van leegte dat dan zou ontstaan. Daarom is al die vulling, zonder veel eisen voor kwaliteit, meer dan nodig. 

Maar moeten we niet wakker worden en zélf gaan leven, in plaats van te zitten kijken naar wat voor onze ogen wordt afgedraaid? Een boek lezen, bij een vereniging aansluiten, vrijwilligerswerk doen, er zijn zoveel mogelijkheden om de dode tijd weer levend te maken. Begin eraan. Vandaag. Want je weet niet hoeveel tijd je nog te verliezen hebt. 

Lees meer over
Geef ons heden
De vlucht naar de toekomst
Een betere investering

Geef ons heden

door André Vansteenbrugge
05-12-2024

Vandaag moest ik nog eens naar de supermarkt voor een en ander. Meestal koop ik bij de buurtwinkel, maar soms is het handig van alles in één keer te kunnen meenemen. Bij de ingang stond een vriendelijke meneer die de bezoekers ertoe probeerde te overhalen een maaltijdbon mee te nemen. Een eenvoudige manier om mensen in nood althans aan een beetje eten te helpen. Veel bewondering voor deze vrijwilliger en zijn collega’s die daar de klanten proberen te overhalen (op een zachte manier) om iets weg te schenken. Een mooi initiatief.

Anderzijds, in wat voor samenleving bevinden wij ons als het nodig is dat zulke acties nodig zijn? Hoe kan het dat het in een land als het onze, een van de welvarendste ter wereld, van de goede wil van mensen afhangt of iemand anders te eten heeft? Natuurlijk is het heel positief dat er op deze manier toch iéts wordt gedaan aan de grootste armoede. Maar toch. Het is toch wraakroepend dat het op deze manier moet gebeuren, via liefdadigheid, en dat het niet vanzelf spreekt dat een mens in ons land ten minste te eten heeft.

Elementaire zaken zoals voeding en huisvesting zouden toch niet mogen afhangen van een gevoel van naastenliefde

Hier ligt toch een grote verantwoordelijkheid voor onze verschillende regeringen en besturen. Elementaire zaken zoals voeding en huisvesting zouden toch niet mogen afhangen van een gevoel van naastenliefde. Dergelijke basisbehoeften dienen in een maatschappij natuurlijk aanwezig te zijn. Terwijl sommigen zonder veel problemen kunnen gaan dineren in  veelsterrenrestaurants, met een factuur waarmee anderen meer dan een week kunnen leven, blijven voor die anderen enkel kruimels over. Ja, ze kunnen naar de Voedselbank of een andere hulporganisatie. Maar daarnaartoe stappen is ook niet zo evident. Schaamte, de weg niet kennen, hopeloosheid, zoveel redenen om dat niet te doen. 

Een ding is toch duidelijk: de trickle-down-economie, waarbij de welvaart geleidelijk van boven naar beneden verspreid wordt, is een sprookje. De enige echte oplossing is van armoede geschiedenis maken. 

Lees meer over
De vlucht naar de toekomst
Een betere investering
Mijmeren

De vlucht naar de toekomst

door André Vansteenbrugge
26-11-2024

Staat hij al? Hangen de ballen en de slingers? Zo niet, haast je, want anders ben je er te laat mee. Inderdaad, op verscheidene plaatsen is het precies al kerst. Vol ongeduld vragen sommigen naar de kerstversieringen in de stad. Anderen zijn hun boom al aan het optuigen. Intussen moet de goede Sint nog komen natuurlijk. Maar neen, de commercie moet op volle toeren draaien. Alles wordt in het werk gesteld om de koop- en verspilzucht in gang te zetten. 

Wachten kan niet meer, alles moet nù, onmiddellijk

Wat is het toch dat de mens vandaag drijft naar een inhalen van de toekomst. Wachten kan niet meer, alles moet nù, onmiddellijk. Het doodverwende kind zorgt voor een onophoudelijke jacht. En dan maar klagen dat het leven zo’n stress geeft, dat het allemaal te snel gaat. Terwijl de oplossing niet zo moeilijk te vinden is: afstappen van de dwang om meer te verlangen en te kopen. Het geluk komt echt niet naderbij als je het voor zijn tijd wil laten komen. Wie iets van de mens kent, weet dat een groot deel van het geluk net zit in het verlangen, in de tijd waarin men iets nog niét heeft, maar waarin men de wens om het te krijgen opbouwt. Eenmaal men het verwachte in bezit heeft, blijkt immers maar al te vaak dat het niet dat was dat men zocht. Niet in het hebben is het grootste plezier te vinden, maar in het toeleven naar datgene dat men wenst(e).

Het is dus meer dan tijd om, zoals bij de koopjes, een sperperiode vast te leggen. Een periode waarin b.v. alle reclame voor kerst verboden is tot de sinten (Maarten of Nicolaas, naar plaatselijke voorkeur) zijn gepasseerd. Als we dat niet zozeer voor ons, de zogenaamd volwassenen, doen, dan voor de kindjes. Laat die ten volle genieten van de kinderfeesten. Daarna is er nog ruim tijd en gelegenheid om ook de grote kinderen een plezier te doen. Tijd van ver-langen, dat wil zeggen: tijd die we graag nog wat laten duren. 

Lees meer over
Een betere investering
Mijmeren
Kiespijn (?)

Een betere investering

door André Vansteenbrugge
29-10-2024

In sommige verkiezingsprogramma’s dook het op, het spook van de eenzaamheid. Vooral bij ouderen dan, want die hebben het vaak moeilijker om het sociaal contact te behouden. Daar zou de politiek, lees: de overheid, dus iets aan moeten doen. Op zich al een beetje vreemd omdat velen nu net vinden dat die overheid zich zo weinig mogelijk moet bemoeien met de privélevens van de burger. Die overheid die de ene keer uitgekleed moet worden, zou tegelijk de problemen moeten oplossen die de egomaatschappij heeft geschapen.

Ouderen moeten steeds meer moeite doen om eens een levende mens te ontmoeten

In de voorbije tientallen jaren is er van alles ingevoerd dat die eenzaamheid net in de hand heeft gewerkt. Het online winkelen is natuurlijk een groot gemak en helpt mensen met een beperkte mobiliteit om toch aan zaken te komen die zij wensen. In bepaalde dorpen is er echter geen winkel meer te vinden. Men moet naar de anonieme super- of hypermarkt. Ook dat zorgt ervoor dat ouderen steeds meer moeite moeten doen om een klein gesprek te kunnen voeren, om eens een levende mens te ontmoeten. Dat speelt niet enkel voor zaken die mensen willen kopen. Ook de openbare dienstverlening is meer en meer gedigitaliseerd. Heel wat attesten en formulieren kunnen online worden afgehaald en veel loketten zijn nu nog maar heel beperkt geopend. Als ze dan openen, moet alles ook zo snel mogelijk gaan, onder de dwang van efficiëntie en productiviteit. Een kleine babbel met de beambte of bediende kan nauwelijks nog. 

Een kleine babbel met de beambte of bediende kan nauwelijks nog

Moeten we ons niet afvragen of het niet beter zou zijn de kleine winkels, de bank in de buurt en de gemeentelijke ambtenaar in de randgemeente weer tot leven te brengen? Meer leven in de gemeenschap, een beetje meer geroddel, maar ook weer meer contact. Alle beetjes helpen, daar is geen grote campagne voor nodig. Om een goed sociaal weefsel te hebben zijn er immers veel draden nodig. Wedden dat zo’n verandering meer kan opbrengen dan zij kost? 

Lees meer over
Mijmeren
Kiespijn (?)
We’ve got the Fiber

Mijmeren

door André Vansteenbrugge
29-10-2024

Naarmate een mens ouder wordt, stijgen de kansen op gemijmer. Zoals ik ergens kon lezen van een bekend auteur: als we ouder worden, krijgen we steeds meer leegte rond ons heen. De leegte die wordt achtergelaten door naasten die ons ontvallen. We weten dat we sterfelijk zijn, dat het plots onafwendbaar voorbij kan zijn, maar we kunnen en mogen dat niet te lang beseffen. 

Als we ouder worden, krijgen we steeds meer leegte rond ons heen

Als dan iemand uit onze omgeving, het kan zelfs een buur of een oude bekende zijn, wegvalt, worden wij overvallen door een diep besef van vergankelijkheid. Bij zo’n heengaan verliest een mens niet alleen zijn of haar partner, vriend of vriendin, familielid, maar ook een deel van zichzelf. 

Die puzzel van wie wij eigenlijk zijn geweest, verliest bij elk afscheid een stukje

Wat bedoel ik daarmee? Als iemand die ons nabij is geweest uit ons leven verdwijnt, dan is ook een stuk van onze geschiedenis weg. Er is in ons leven een stuk verleden dat wij voor onszelf hebben onthouden of soms zelfs gereconstrueerd, een leven waarvan wij denken dat wij dat geweest zijn. Maar er is ook een deel van ons dat niet bij ons zit, maar dat zit in hoe partner, vrienden, familie zich ons hebben herinnerd. Die puzzel van wie wij eigenlijk zijn geweest, verliest bij elk afscheid een stukje. En dat andere, dat van ons, van wie we feitelijk zijn, dat kunnen wij niet kennen, tenminste niet ervaren. Af en toe kan iemand anders ons erover spreken, maar het blijft van hem of haar. Zo zijn wij altijd meer en anders dan we zelf denken. Of bedenken kunnen.

Lees meer over
Kiespijn (?)
We’ve got the Fiber
Vrijheid!

Kiespijn (?)

door André Vansteenbrugge
02-10-2024

Opvallend hoeveel lachende en optimistische gezichten je tegenwoordig tegenkomt! Niet alleen op wandel in de gemeente, maar ook op muren en achter ramen, op auto’s, eigenlijk overal op waar het wettelijk mag. In de aanloop naar de lokale verkiezingen is het optimisme troef. Verkozen worden hangt immers al lang niet meer af van wat een kandidaat wil doen. Neen, het imago is het belangrijkste argument.

Wij evolueren steeds meer naar een  Amerikaans model waarin niet de principes en de idealen tellen, dan wel de ‘koppen’

Op zichzelf geen probleem dat populaire mensen in de raden komen. Wel als er énkel populaire mensen komen en als anderen, die een wat ernstiger aanblik hebben en/of een realistische politiek willen voeren, buiten de boot vallen. Nu meer dan ooit heeft de marketing de zaak in handen. Een goede zaak voor de drukkers en fotokopieercentra die nu een extra frank kunnen verdienen. Maar of het de gewone burger op de goede weg helpt, is een andere vraag. Wij evolueren steeds meer naar een politiek naar Amerikaans model waarin niet de principes en de idealen tellen, dan wel de ‘koppen’. 

Wat de inhoud van de politiek betreft, is dat niet altijd een goede zaak. Populariteit en deskundigheid of gevoel voor wat de beste keuze is voor de burger gaan niet altijd samen. De zaak wordt nog bemoeilijkt als er nà de stemming coalities moeten worden gevormd. Wat dan nog van de inhoud overblijft, is dikwijls heel dun geworden. Nochtans is het in deze tijd heel belangrijk dat goede keuzes worden gemaakt. Ook op lokaal vlak heeft de politiek een zware verantwoordelijkheid voor de komende jaren. De klimaatproblemen worden overal zijdelings behandeld, maar niemand durft er openlijk campagne rond voeren. Dat zou stemmen kunnen kosten. Enigszins te begrijpen dat de politiekers zich op dat vlak niet te ver wagen. Maar wij hopen wel dat er na de stemming echt wel een beleid komt dat ons probeert te beschermen tegen wat op ons afkomt. 

Ga dus stemmen op 13 oktober. U bepaalt mee hoe het afloopt.

Lees meer over
We’ve got the Fiber
Even je aandacht!
Vrijheid!
Abonneer op André Vansteenbrugge