Je bij iemand goed voelen of zelfs verliefd worden is geen voorrecht van de jeugd. Zelfs op latere leeftijd kan je vlinders in je buik voelen. Maar welke keuze moet je maken wanneer het ‘klikt’ tussen jullie? Feitelijk of wettelijk samenwonen en trouwen, alles heeft voor- en nadelen.
Feitelijk samenwonen
Met ‘feitelijk’ samenwonen wordt bedoeld dat je beiden, ongehuwd, op eenzelfde adres woont en ingeschreven bent.
Het feitelijk samenwonen heeft geen invloed op je pensioenbedrag. Ontvang je een rustpensioen, dan zal je dat rustpensioen onveranderd verder ontvangen. Het wordt dus ook niet aangepast naar een eventueel gezinspensioen. Er is ook geen invloed op een eventueel overlevingspensioen of een pensioen als uit de echt gescheiden echtgenoot. Deze pensioenen worden verder uitbetaald, net alsof je nog alleen woont.
Er verandert ook niets aan het pensioen van je partner. Heeft je partner echter een ander vervangingsinkomen (bijvoorbeeld werkloosheid, ziekte- of invaliditeitsuitkering), dan kan het feitelijk samenwonen wel een invloed hebben op het inkomen van je partner.
Het feitelijk samenwonen heeft wel een invloed op de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO), dat is een eventuele financiële bijpassing bij je pensioen. Indien je voordien alleen woonde, zal het bedrag van de IGO door het samenwonen verminderen.
Tot slot: fiscaal blijf je beiden afzonderlijk belast. Iedere partner moet voor zichzelf een belastingaangifte indienen.
Wettelijk samenwonen
Bij een wettelijk samenwonen woon je met je partner niet alleen officieel op hetzelfde adres, maar heb je op het gemeentebestuur ook een samenlevingsovereenkomst getekend.
Het wettelijk samenwonen heeft ook geen enkele invloed op het loutere pensioenbedrag. Een pensioen als alleenstaande blijft een pensioen als alleenstaande, eventuele overlevingspensioenen of pensioenen als uit de echt gescheiden echtgenoot worden verder uitbetaald.
Ontvang je een IGO als bijpassing bij je laag pensioentje, dan heeft een wettelijk samenwonen een volledige herberekening van het bedrag tot gevolg. Dit kan leiden tot een verlaging of tot een verhoging van het bedrag, al naargelang jouw persoonlijke situatie.
Op fiscaal vlak heeft de ondertekening van een samenlevingsovereenkomst tot gevolg dat de belastingadministratie je op dezelfde manier zal behandelen als was je gehuwd met je partner. Ook hier kan het gevolg positief of negatief uitdraaien, al naargelang jouw persoonlijke situatie.
Huwen
Trouwen met je (nieuwe) partner kan wel onmiddellijke of toekomstige gevolgen hebben op je pensioen.
Door in het huwelijk te treden voldoe je aan 1 van de voorwaarden om mogelijk recht te verkrijgen op een gezinspensioen. Opgepast: het pensioenstelsel voor de vast benoemde ambtenaren kent geen gezinspensioen.
Maar, door het huwelijk verlies je wel je overlevingspensioen of je pensioen als uit de echt gescheiden echtgenoot dat je eventueel ontving. Door te trouwen verandert je burgerlijke staat. Je bent immers geen weduwe of weduwnaar meer, en je bent ook niet meer wettelijk gescheiden. Het overlevingspensioen of pensioen als uit de echt gescheiden echtgenoot dat je vóór je nieuw huwelijk nog ontving, valt weg vanaf de maand volgend op dit nieuw huwelijk.
Anderzijds ontstaat door het huwelijk wel een mogelijk recht op een overlevingspensioen bij het overlijden van je nieuwe huwelijkspartner. Je moet in principe wel minstens 1 jaar gehuwd zijn.
De pensioenkas verwittigen
De pensioenkas wordt automatisch op de hoogte gebracht van je wettelijk samenwonen of van je huwelijk, niet van het feitelijk samenwonen.
Maar je doet er best aan om iedere wijziging in de samenstelling van je gezin zelf ook te melden aan de pensioenkas.
Heb je plannen om samen te wonen of te trouwen en heb je nog vragen? Ga eens langs bij de pensioendienst van je ziekenfonds.
Felix Van Cakenberghe
April 2017