Het pensioenlandschap zal zonder twijfel de komende jaren een grondige verandering ondergaan. De regering heeft al tot twee maal toe hervormingen goedgekeurd binnenskamers maar op de start van de praktische uitvoering (publicatie in het Belgisch Staatsblad) en de uitvoeringsbesluiten is het nog steeds wachten.
Wat mogen of kunnen we verwachten inzake de 2de hervorming (juli 2023)?
Het blijven doorwerken tot aan de wettelijke pensioenleeftijd wordt financieel aantrekkelijker gemaakt.
Op dit moment en nog tot februari 2025 is de wettelijke pensioenleeftijd nog altijd 65 jaar. De meeste Belgen wachten echter niet tot hun wettelijke pensioenleeftijd om met pensioen te gaan. In België kan je nog steeds op vervroegd pensioen gaan met een loopbaanvoorwaarde van 42 jaar en de leeftijd van minstens 63 jaar. Ook voor de lange loopbanen zijn er bepaalde uitzonderingen gemaakt (43 loopbaanjaren met leeftijd 61 en 44 loopbaanjaren met leeftijd 60 jaar).
Wie langer doorwerkt dan zijn vroegste pensioendatum heeft recht op een bonus
Deze voorwaarden blijven behouden wanneer de wettelijke pensioenleeftijd in de toekomst stijgt naar 66 jaar (2025) en 67 jaar (2030). De minimum loopbaanjaren van 42 jaar blijven van toepassing op een leeftijd van 63 jaar.
Als je vroeger stopt met werken ten opzichte van de wettelijke pensioenleeftijd, zal je logischerwijze ook minder pensioen krijgen. Per jaar dat je vroeger stopt, zal het wettelijke pensioen afnemen met minstens 1/45ste. Is dat een groot verschil? Voor sommigen niet, voor anderen dan weer wel maar vele mensen kiezen toch voor de ‘vrijheid’ van het vervroegd pensioen in plaats van meer pensioen te krijgen. Maar dat verschil wil de regering nu groter gaan maken door het (opnieuw) invoeren van de pensioenbonus.
De pensioenbonus
Wie langer doorwerkt, bouwt niet alleen zijn wettelijk pensioen verder op maar heeft ook recht op een bonus. Die kan oplopen tot maximaal 23 000 euro (22 645 zou het correcte bedrag zijn) voor 3 jaar langer werken dan de vroegste pensioendatum. Dit bedrag zou dan in één keer uitbetaald worden maar je kan ook kiezen om het in een lijfrente om te zetten zodat je maandelijks een bedrag bovenop je wettelijk pensioen krijgt en dit tot zolang je leeft. Voor de bonus zal er geen onderscheid gemaakt worden tussen de 3 grote pensioencategorieën: bedienden, zelfstandigen of ambtenaren. De bonus kan enkel opgebouwd worden voor wie langer doorwerkt maar minder dan 45 loopbaanjaren heeft en dit gedurende maximum 3 jaar. Indien je zou beslissen in deze periode van 3 jaar toch te stoppen, dan zal pro rata een berekening gemaakt worden van de opgebouwde bonus. Je bent niet verplicht om die 3 jaar nog door te werken. Andere uitzonderingen zijn er voor de lange loopbanen (omdat zij al aan 43 of 44 jaar zitten) en voor wie deeltijds werkt (berekening pro rata volgens het aantal gewerkte dagen). Voor de juiste detailberekening is het nog eventjes wachten op de publicatie en de uitvoeringsbesluiten. Eén zaak is echter al zeker inzake de bonus: de bonus zal beginnen te lopen op 01.01.2024. Wie dus begin 2023 op vervroegd pensioen kon gaan maar nog steeds aan het werk is zal pas vanaf 01.01.2024 een start kennen van de opbouw van de pensioenbonus. De opbouw van de bonus kan je volgen via My Pension met alle mogelijke financiële extra’s.
Veel mensen kiezen voor een vervroegd pensioen in plaats van langer te werken
Andere pensioenmaatregelen die hervormd worden
✘ Afschaffing van de perequatie voor de ambtenaren.De pensioenen van de ambtenaren zullen minder snel stijgen en niet meer zo fors al voorheen. Er zal gewerkt worden met een vastgesteld plafond. Wie erboven zit, zal een forfaitaire enveloppe krijgen. Wie eronder zit, zal nog wel een stijging krijgen van het pensioen maar beperkt tot max 0,3 % op jaarbasis.
✘ Hogere belastingen voor de aanvullende pensioenen. Vanaf 2028 (!) komt er een verhoging van de ‘Wijninckxbijdrage’ van 3 % naar 6 %. Dat is een bijdrage voor werknemers en CEO’s die in combinatie met hun wettelijk pensioen boven het maximale ambtenarenpensioen uitkomen. Er komt jaarlijks voor deze kleine groep van mensen een berekening hiervoor, zolang ze het aanvullend pensioen opbouwen.
✘ Minimumpensioenen. Het zijn vooral de beslissingen die reeds bij de laatste hervorming in juli 2022 werden genomen die wat gefinaliseerd worden. De belangrijkste beslissing is de toegang tot het minimumpensioen. Van de 30 te bewijzen jaren moeten er minstens 20 jaar bijzitten van effectieve tewerkstelling. Ook sommige gelijkstellingsjaren tellen mee, zoals ziekte. De periodes van gelijkstelling worden zelfs nog uitgebreid met moederschapsrust, vaderschapsverlof, adoptieverlof en pleegouderverlof. Ook de thematisch verloven, zorgkrediet … zitten erin vervat. Opgepast, het zijn enkel de gewerkte (of gelijkgestelde) jaren die zullen meetellen voor de berekening van het bedrag. Als je slechts 25 jaar gewerkt hebt dan zal je ook maar 25/45ste ontvangen van het minimumpensioen. Heb je altijd halftijds gewerkt dan zal je ook maar de helft van het minimumpensioen ontvangen.
✘ Aanpassing van de ZIV-Bijdrage: deze bijdrage bedraagt 3,55 % van het brutobedrag van je pensioen indien het wettelijk pensioen en het aanvullend pensioen per maand hoger zijn dan 1.990,87 euro (of 2.359 euro voor een gezinspensioen). Dat zou ertoe kunnen leiden dat bepaalde personen een bedrag van gemiddeld 320 euro per jaar meer pensioen overhouden, omdat zij vroeger een relatief hoog wettelijk pensioen hadden en een beperkte tweede pijler, waardoor het bedrag van de tweede pijler bijna volledig naar het betalen van de ZIV ging. Dit zal nu door dit systeem worden rechtgezet. Personen met een wettelijk pensioen dat hoger is dan 1.990,87 euro bruto blijven de 3,55 % ZIV betalen.
Voor advies over je pensioen kan je terecht bij je ziekenfonds
Antwerpen: 03 285 44 42
Vlaams-Brabant en Brussel: 02 506 99 17
Limburg: 0492 23 18 75 of pensioen.lim@solidaris.be
Oost-Vlaanderen: 09 333 57 90
West-Vlaanderen: 056 230 230 (optie 1)
Dit is een artikel uit S-Plus Mag oktober-november-december 2023. Lees hier nog meer artikels.