Goed, ik zal het maar toegeven: ik ben een veellezer. En jij, lezer, wellicht ook, want anders was je niet met dit stukje bezig. Lezen is immers meer dan reizen, nietwaar? Natuurlijk wordt een mens niet wijzer door het lezen. Alleen is het zo dat lezen de wijsheid die in de mens zit naar boven haalt. Voor sommigen is lezen dan ook tijdverlies. Er kan maar naar boven komen wat erin zit.
Wekenlang ging het lezen slecht tot … ik het dagboek van Etty Hillesum toevallig in handen kreeg
Nu had ik enige tijd al een soort leesmoeheid. Ik kon me niet concentreren als ik las en zodra ik de bladzijde omdraaide, was ik kwijt wat ik al gelezen had. Je herkent dat wellicht. Lezen vraagt aandacht. Wekenlang ging het lezen slecht tot … ik het dagboek van Etty Hillesum toevallig in handen kreeg. Die jonge, joodse vrouw schrijft over de laatste 2 jaar van haar leven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Over haar liefde, haar zoeken naar wat geluk, haar begrijpen van de mensen en de wereld. Tijdens die 2 jaar ziet zij de jodenvervolging stap voor stap toenemen en toch, ondanks alle miserie, blijft zij geloven in het leven. Voor mij daarin de verbazingwekkende ontdekking dat al in die jaren, 1941 - 1943, geweten was dat er kampen bestonden. Kampen waar de joden naartoe werden gevoerd. Dat dat schrikwekkende nieuws niet heeft volstaan om daar vroeger een einde aan te maken, is toch onvoorstelbaar?
Hebben wij dan niets geleerd uit het verleden?
Of toch niet? Weten wij vandaag, wij, de wereld, ook niet dat er in Gaza een gruwelijke uitmoording gebeurt? Blijft diezelfde wereld daar niet heel passief op toezien en kan de moordmachine niet ongestoord en ongestraft verder gaan? Hebben wij dan niets geleerd uit het verleden? Een mens zou er moedeloos van worden. Maar wie dan de moeite en de tijd neemt om ‘Het verstoorde leven’ van Etty Hillesum te gaan lezen, krijgt misschien weer hoop. Alleen een kern van positief geloof kan opwegen tegen de negativiteit van deze tijd. Haast je dus naar de bibliotheek en haal dat boek.
P.S. De titel is een verwijzing naar een prachtig gedicht van Leo Vroman.