door André Vansteenbrugge

Onder de sterren

door André Vansteenbrugge
19-12-2024

We zijn weer in die dagen aanbeland, de dagen waarin een verhaal van een goede tweeduizend jaar geleden alle andere berichten verdringt. Natuurlijk, in medialand is men al zeker een maand geleden begonnen met kerstfilms en vooral kerstverkoop. Het geld moet nu eenmaal rollen en wie er niet voldoende van in kas heeft, krijgt alles op krediet. 

Als we over vluchtelingen spreken, dan vergeten we er meer dan we ons kunnen voorstellen

Hoe dan ook is dat verhaal van mensen op zoek naar onderdak nog heel actueel, jammer genoeg. Als we over vluchtelingen spreken, dan vergeten we er meer dan we ons kunnen voorstellen. Niet allemaal halen ze nog het nieuws. In deze tijd van overvloed en consumeren is het zelfs zo ver gekomen dat in ons noordelijke buurland de minimale voorzieningen voor uitgeprocedeerde asielzoekers dreigen te worden afgeschaft. Want ja, er moet bezuinigd worden, de staatsschuld wordt te groot. Daarbij wordt even voorbijgegaan aan het feit dat intussen anderen zonder schuldgevoel zichzelf meer dan rijkelijk bedienen uit de kassen van de samenleving. Maar ja, die hebben dat eerlijk verdiend, nietwaar? 

Terwijl de kersttafels worden overladen, kunnen de mensen aan de onderkant maar beter creperen

Zelfs elementair onderdak wordt velen ontzegd, geen sprake nog van een stal. Neen, omdat sommigen hier niet legaal zijn, ‘zonder papieren’, hebben zij geen recht op leven. Terwijl de kersttafels worden overladen (tenminste op de plaatsen waar de middelen ervoor aanwezig zijn), kunnen de mensen aan de onderkant maar beter creperen. Eerder zullen we vers geld vinden om nieuw wapentuig binnen te halen, dan middelen om diegenen die volledig buiten de samenleving vallen, te ondersteunen. Elke dag opnieuw wordt de kloof groter, elke dag worden die mensen meer ontmenselijkt. Intussen sturen we boodschappen over ‘vrede op aarde’. Een mooi ideaal. Maar om dat te bereiken moeten we er eerst voor zorgen dat de rijkdom van deze planeet op een rechtvaardige wijze wordt verdeeld. Laat ons als goed voornemen voor het komende jaar dan ook afspreken dat we echte socialisten willen worden. Dat we alle mensen op Aarde een dak boven het hoofd wensen, een plek, al is het maar een kleine, waar zij een echt leven kunnen hebben. Als er al een ster is die we moeten volgen, laat het dan een zijn die daarnaartoe gaat.

Lees meer over
Geen nieuws vandaag?
Geef ons heden
De vlucht naar de toekomst

Geen nieuws vandaag?

door André Vansteenbrugge
10-12-2024

Herinner je het nog? Die bergen autowrakken, willekeurig op elkaar gestapeld in een land niet zo ver van hier. Het was enige tijd elke dag wel in het nieuws, maar intussen zijn wij dat al  lang vergeten. Dat een bekende Vlaming een zwaar ongeval heeft gehad, hebben we bijna tot in het detail kunnen lezen. Maar die ellende in Spanje, kom zeg, dat is geen nieuws meer. Daar kunnen we toch geen aandacht meer aan besteden.

De opium van het volk is niet langer de godsdienst, we zijn er sterk op vooruitgegaan

En zo gaat het in onze informatiemaatschappij. Elke dag zitten duizenden mensen b.v. ‘s avonds vol verwachting naar het Journaal te kijken, eventueel gevolgd door zogenaamde duidingsprogramma’s. Elke dag dingen om naar te kijken en naar te luisteren. We moeten immers op de hoogte blijven, mee zijn met alles. Zo werd ons toch geleerd. Want natuurlijk blijven wij niet op de hoogte. Wij slikken wat op die schermen wordt vertoond, wat even wat belang lijkt te hebben. Want morgen is er weer iets anders dat ons bezig kan houden, zonder dat het evenwel enige invloed heeft op ons leven. We kijken. Wat er ook vertoond wordt. Als het maar beweegt. De opium van het volk is niet langer de godsdienst, we zijn er sterk op vooruitgegaan.

Veertien dagen geen televisie, radio en internet, en het oproer breekt los

Zoveel jaar geleden heeft een bekende filosoof daar al over geschreven. Hij zei toen dat het eenvoudig zou zijn om de revolutie te laten uitbreken. Veertien dagen geen televisie en radio, en vandaag daarbij veertien dagen zonder internet, en het oproer breekt los. Want mensen kunnen heel veel verdragen, maar niet het gevoel van leegte dat dan zou ontstaan. Daarom is al die vulling, zonder veel eisen voor kwaliteit, meer dan nodig. 

Maar moeten we niet wakker worden en zélf gaan leven, in plaats van te zitten kijken naar wat voor onze ogen wordt afgedraaid? Een boek lezen, bij een vereniging aansluiten, vrijwilligerswerk doen, er zijn zoveel mogelijkheden om de dode tijd weer levend te maken. Begin eraan. Vandaag. Want je weet niet hoeveel tijd je nog te verliezen hebt. 

Lees meer over
Geef ons heden
De vlucht naar de toekomst
Een betere investering

Geef ons heden

door André Vansteenbrugge
05-12-2024

Vandaag moest ik nog eens naar de supermarkt voor een en ander. Meestal koop ik bij de buurtwinkel, maar soms is het handig van alles in één keer te kunnen meenemen. Bij de ingang stond een vriendelijke meneer die de bezoekers ertoe probeerde te overhalen een maaltijdbon mee te nemen. Een eenvoudige manier om mensen in nood althans aan een beetje eten te helpen. Veel bewondering voor deze vrijwilliger en zijn collega’s die daar de klanten proberen te overhalen (op een zachte manier) om iets weg te schenken. Een mooi initiatief.

Anderzijds, in wat voor samenleving bevinden wij ons als het nodig is dat zulke acties nodig zijn? Hoe kan het dat het in een land als het onze, een van de welvarendste ter wereld, van de goede wil van mensen afhangt of iemand anders te eten heeft? Natuurlijk is het heel positief dat er op deze manier toch iéts wordt gedaan aan de grootste armoede. Maar toch. Het is toch wraakroepend dat het op deze manier moet gebeuren, via liefdadigheid, en dat het niet vanzelf spreekt dat een mens in ons land ten minste te eten heeft.

Elementaire zaken zoals voeding en huisvesting zouden toch niet mogen afhangen van een gevoel van naastenliefde

Hier ligt toch een grote verantwoordelijkheid voor onze verschillende regeringen en besturen. Elementaire zaken zoals voeding en huisvesting zouden toch niet mogen afhangen van een gevoel van naastenliefde. Dergelijke basisbehoeften dienen in een maatschappij natuurlijk aanwezig te zijn. Terwijl sommigen zonder veel problemen kunnen gaan dineren in  veelsterrenrestaurants, met een factuur waarmee anderen meer dan een week kunnen leven, blijven voor die anderen enkel kruimels over. Ja, ze kunnen naar de Voedselbank of een andere hulporganisatie. Maar daarnaartoe stappen is ook niet zo evident. Schaamte, de weg niet kennen, hopeloosheid, zoveel redenen om dat niet te doen. 

Een ding is toch duidelijk: de trickle-down-economie, waarbij de welvaart geleidelijk van boven naar beneden verspreid wordt, is een sprookje. De enige echte oplossing is van armoede geschiedenis maken. 

Lees meer over
De vlucht naar de toekomst
Een betere investering
Mijmeren

De vlucht naar de toekomst

door André Vansteenbrugge
26-11-2024

Staat hij al? Hangen de ballen en de slingers? Zo niet, haast je, want anders ben je er te laat mee. Inderdaad, op verscheidene plaatsen is het precies al kerst. Vol ongeduld vragen sommigen naar de kerstversieringen in de stad. Anderen zijn hun boom al aan het optuigen. Intussen moet de goede Sint nog komen natuurlijk. Maar neen, de commercie moet op volle toeren draaien. Alles wordt in het werk gesteld om de koop- en verspilzucht in gang te zetten. 

Wachten kan niet meer, alles moet nù, onmiddellijk

Wat is het toch dat de mens vandaag drijft naar een inhalen van de toekomst. Wachten kan niet meer, alles moet nù, onmiddellijk. Het doodverwende kind zorgt voor een onophoudelijke jacht. En dan maar klagen dat het leven zo’n stress geeft, dat het allemaal te snel gaat. Terwijl de oplossing niet zo moeilijk te vinden is: afstappen van de dwang om meer te verlangen en te kopen. Het geluk komt echt niet naderbij als je het voor zijn tijd wil laten komen. Wie iets van de mens kent, weet dat een groot deel van het geluk net zit in het verlangen, in de tijd waarin men iets nog niét heeft, maar waarin men de wens om het te krijgen opbouwt. Eenmaal men het verwachte in bezit heeft, blijkt immers maar al te vaak dat het niet dat was dat men zocht. Niet in het hebben is het grootste plezier te vinden, maar in het toeleven naar datgene dat men wenst(e).

Het is dus meer dan tijd om, zoals bij de koopjes, een sperperiode vast te leggen. Een periode waarin b.v. alle reclame voor kerst verboden is tot de sinten (Maarten of Nicolaas, naar plaatselijke voorkeur) zijn gepasseerd. Als we dat niet zozeer voor ons, de zogenaamd volwassenen, doen, dan voor de kindjes. Laat die ten volle genieten van de kinderfeesten. Daarna is er nog ruim tijd en gelegenheid om ook de grote kinderen een plezier te doen. Tijd van ver-langen, dat wil zeggen: tijd die we graag nog wat laten duren. 

Lees meer over
Een betere investering
Mijmeren
Kiespijn (?)

Een betere investering

door André Vansteenbrugge
29-10-2024

In sommige verkiezingsprogramma’s dook het op, het spook van de eenzaamheid. Vooral bij ouderen dan, want die hebben het vaak moeilijker om het sociaal contact te behouden. Daar zou de politiek, lees: de overheid, dus iets aan moeten doen. Op zich al een beetje vreemd omdat velen nu net vinden dat die overheid zich zo weinig mogelijk moet bemoeien met de privélevens van de burger. Die overheid die de ene keer uitgekleed moet worden, zou tegelijk de problemen moeten oplossen die de egomaatschappij heeft geschapen.

Ouderen moeten steeds meer moeite doen om eens een levende mens te ontmoeten

In de voorbije tientallen jaren is er van alles ingevoerd dat die eenzaamheid net in de hand heeft gewerkt. Het online winkelen is natuurlijk een groot gemak en helpt mensen met een beperkte mobiliteit om toch aan zaken te komen die zij wensen. In bepaalde dorpen is er echter geen winkel meer te vinden. Men moet naar de anonieme super- of hypermarkt. Ook dat zorgt ervoor dat ouderen steeds meer moeite moeten doen om een klein gesprek te kunnen voeren, om eens een levende mens te ontmoeten. Dat speelt niet enkel voor zaken die mensen willen kopen. Ook de openbare dienstverlening is meer en meer gedigitaliseerd. Heel wat attesten en formulieren kunnen online worden afgehaald en veel loketten zijn nu nog maar heel beperkt geopend. Als ze dan openen, moet alles ook zo snel mogelijk gaan, onder de dwang van efficiëntie en productiviteit. Een kleine babbel met de beambte of bediende kan nauwelijks nog. 

Een kleine babbel met de beambte of bediende kan nauwelijks nog

Moeten we ons niet afvragen of het niet beter zou zijn de kleine winkels, de bank in de buurt en de gemeentelijke ambtenaar in de randgemeente weer tot leven te brengen? Meer leven in de gemeenschap, een beetje meer geroddel, maar ook weer meer contact. Alle beetjes helpen, daar is geen grote campagne voor nodig. Om een goed sociaal weefsel te hebben zijn er immers veel draden nodig. Wedden dat zo’n verandering meer kan opbrengen dan zij kost? 

Lees meer over
Mijmeren
Kiespijn (?)
We’ve got the Fiber

Mijmeren

door André Vansteenbrugge
29-10-2024

Naarmate een mens ouder wordt, stijgen de kansen op gemijmer. Zoals ik ergens kon lezen van een bekend auteur: als we ouder worden, krijgen we steeds meer leegte rond ons heen. De leegte die wordt achtergelaten door naasten die ons ontvallen. We weten dat we sterfelijk zijn, dat het plots onafwendbaar voorbij kan zijn, maar we kunnen en mogen dat niet te lang beseffen. 

Als we ouder worden, krijgen we steeds meer leegte rond ons heen

Als dan iemand uit onze omgeving, het kan zelfs een buur of een oude bekende zijn, wegvalt, worden wij overvallen door een diep besef van vergankelijkheid. Bij zo’n heengaan verliest een mens niet alleen zijn of haar partner, vriend of vriendin, familielid, maar ook een deel van zichzelf. 

Die puzzel van wie wij eigenlijk zijn geweest, verliest bij elk afscheid een stukje

Wat bedoel ik daarmee? Als iemand die ons nabij is geweest uit ons leven verdwijnt, dan is ook een stuk van onze geschiedenis weg. Er is in ons leven een stuk verleden dat wij voor onszelf hebben onthouden of soms zelfs gereconstrueerd, een leven waarvan wij denken dat wij dat geweest zijn. Maar er is ook een deel van ons dat niet bij ons zit, maar dat zit in hoe partner, vrienden, familie zich ons hebben herinnerd. Die puzzel van wie wij eigenlijk zijn geweest, verliest bij elk afscheid een stukje. En dat andere, dat van ons, van wie we feitelijk zijn, dat kunnen wij niet kennen, tenminste niet ervaren. Af en toe kan iemand anders ons erover spreken, maar het blijft van hem of haar. Zo zijn wij altijd meer en anders dan we zelf denken. Of bedenken kunnen.

Lees meer over
Kiespijn (?)
We’ve got the Fiber
Vrijheid!

Kiespijn (?)

door André Vansteenbrugge
02-10-2024

Opvallend hoeveel lachende en optimistische gezichten je tegenwoordig tegenkomt! Niet alleen op wandel in de gemeente, maar ook op muren en achter ramen, op auto’s, eigenlijk overal op waar het wettelijk mag. In de aanloop naar de lokale verkiezingen is het optimisme troef. Verkozen worden hangt immers al lang niet meer af van wat een kandidaat wil doen. Neen, het imago is het belangrijkste argument.

Wij evolueren steeds meer naar een  Amerikaans model waarin niet de principes en de idealen tellen, dan wel de ‘koppen’

Op zichzelf geen probleem dat populaire mensen in de raden komen. Wel als er énkel populaire mensen komen en als anderen, die een wat ernstiger aanblik hebben en/of een realistische politiek willen voeren, buiten de boot vallen. Nu meer dan ooit heeft de marketing de zaak in handen. Een goede zaak voor de drukkers en fotokopieercentra die nu een extra frank kunnen verdienen. Maar of het de gewone burger op de goede weg helpt, is een andere vraag. Wij evolueren steeds meer naar een politiek naar Amerikaans model waarin niet de principes en de idealen tellen, dan wel de ‘koppen’. 

Wat de inhoud van de politiek betreft, is dat niet altijd een goede zaak. Populariteit en deskundigheid of gevoel voor wat de beste keuze is voor de burger gaan niet altijd samen. De zaak wordt nog bemoeilijkt als er nà de stemming coalities moeten worden gevormd. Wat dan nog van de inhoud overblijft, is dikwijls heel dun geworden. Nochtans is het in deze tijd heel belangrijk dat goede keuzes worden gemaakt. Ook op lokaal vlak heeft de politiek een zware verantwoordelijkheid voor de komende jaren. De klimaatproblemen worden overal zijdelings behandeld, maar niemand durft er openlijk campagne rond voeren. Dat zou stemmen kunnen kosten. Enigszins te begrijpen dat de politiekers zich op dat vlak niet te ver wagen. Maar wij hopen wel dat er na de stemming echt wel een beleid komt dat ons probeert te beschermen tegen wat op ons afkomt. 

Ga dus stemmen op 13 oktober. U bepaalt mee hoe het afloopt.

Lees meer over
We’ve got the Fiber
Even je aandacht!
Vrijheid!

We’ve got the Fiber

door André Vansteenbrugge
13-09-2024

Heb je ook al fiber? Het lijkt erop dat dat een levensnoodzakelijk iets is. In elk geval worden de voetpaden alhier vol enthousiasme opengebroken om kabels te trekken die ervoor zullen zorgen dat wij binnenkort 0,00000005 seconden sneller met het web kunnen communiceren. Contador is indertijd voor zoiets geschorst, zoals je weet. 

Contador is indertijd voor zoiets geschorst, zoals je weet

Hoe dan ook, of je het nu wenst of niet, die fiber wordt gelegd. Mag een mens zich daarbij vragen stellen? Of het allemaal economisch en menselijk verantwoord is dat het verkeer – dus ook de voetgangers – gedurende een paar weken gehinderd wordt? De voorstanders zeggen dan altijd dat het allemaal beter is en dat je de vooruitgang niet kan tegenhouden. Maar … is vooruitgang op zich altijd een goede zaak? Moeten wij slaafs en blind geloven dat iets wordt uitgevoerd omdat het kan? Ik stel mij daar vragen bij. Vooruitgang zou toch moeten betekenen dat, om het even wat wordt ingevoerd, de levenskwaliteit van de burgers wordt verbeterd. Als dat niet het geval is, dan kan je niet van vooruitgang spreken. Dan zitten wij in de wereld van de marketing, dat wil zeggen: er wordt ons iets anders aangeboden dat eigenlijk nauwelijks iets voorstelt en de grote verdienste ervan is dat het nieuw is. Zoals ons margarinevlootje dat trots wordt aangeprezen met ‘nieuwe verpakking’. Het enige dat ik daaruit afleid, is dat men de mensen als domkoppen beschouwt. 

Er wordt ons iets anders aangeboden dat eigenlijk nauwelijks iets voorstelt en de grote verdienste ervan is dat het nieuw is

Let wel, wat ik hier tegen de fiberkoorts schrijf, is maar een voorbeeld. Er gebeuren zoveel dingen die het werk wel in de wereld houden, maar waarvan het nut niet opweegt tegen de tijd en moeite die ermee verloren gaan. Als we echt een duurzamer wereld wensen en dus een wereld willen overlaten aan onze nakomelingen, dan moeten wij afstappen van die koers richting vooruitgang. Alleen wat de mens en de menselijkheid kan dienen, verdient z’n plaats. De schildpad gaat langer mee dan de haas.

Lees meer over
Vrijheid!
Even je aandacht!
Pas op!

Vrijheid!

door André Vansteenbrugge
27-08-2024

Volgende week begint de vakantie! Vooraleer je hoofdschuddend denkt dat ik een tekst van enkele maanden geleden per ongeluk nu presenteer, zal ik dit verduidelijken. Na 1 september krijgen de vele grootvaders en grootmoeders weer vrijaf, tenminste tijdens de schooluren. De kleuters, zowel de allerkleinsten als de achttienjarige, worden weer voor onbepaalde tijd in klassen opgevangen. Oef! Een zucht van opluchting bij menig oppasser. 

Na 1 september krijgen de vele grootvaders en grootmoeders weer vrijaf

Want, laat ons wel wezen, tijdens die lange grote vakantie zijn de ouders van de ouders vaak de onmisbare schakels. Terwijl papa en mama de broodnodige centen gaan verdienen, moet iemand zich bekommeren om de kroost. Wie kan dat beter dan de generatie die niet meer op de arbeidsmarkt zit, zoals dat heet. Wij negeren even de niet zo verstandige oproep uit sommige kringen om de 60-plussers weer aan het werk te zetten. Alsof alleen betaalde arbeid een zinvolle besteding van de tijd is. Neen, diegenen die de senioren met een nieuwe job willen belasten, hebben duidelijk te weinig van het leven begrepen. Weg ermee.

Alsof alleen betaalde arbeid een zinvolle besteding van de tijd is

Nu de scholen weer opengaan, krijgen de grootouders weer wat adem- en speelruimte. De agenda – elke opa en oma moet tegenwoordig zoiets bijhouden, het liefst in een handige app – biedt nu andere mogelijkheden aan. De citytrips zijn zo’n 30 % goedkoper, de vakantiebestemmingen worden niet langer overspoeld, met andere woorden: tijd voor de uittocht van de grijs- of kaalgeworden burgers! Natuurlijk alleen voor diegenen die daar ook het geld voor hebben. De rest blijft thuis en zoekt andere ontspanning. Zeeën van tijd liggen voor ons. We zouden er wel in kunnen verdrinken. Maar dat gebeurt niet, want na enkele dagen of een paar weken komen ze weer binnenlopen, de hartendiefjes van onze tijd. Wie niet oppast, weet niet wat hij mist. (Lees die laatste zin nog maar eens na.)

Lees meer over
Even je aandacht!
Voor wie dit leest
Pas op!

Even je aandacht!

door André Vansteenbrugge
14-08-2024

Als je kleinkinderen hebt, is het je misschien al opgevallen. Ja, toen je nog gewoon kinderen had, was het leven zo druk dat je er geen tijd voor had, nietwaar? Maar bij die kleinkinderen heb je het zeker al gemerkt. Als er iets is wat ze niet echt mogen weten of zien, dan hebben ze het al mee voor je het wist. Dat cadeau dat je ‘veilig’ boven in de kast had weggelegd? De eerste keer dat je die kast daarna opende, klonk het: “Wat ligt daarboven, oma (of opa)?”. Het gesprekje dat je voerde terwijl zij stilletjes met elkaar aan het spelen waren, dat komt een van de dagen daarna met een onverwachte vraag terug. 

Kinderen moet je geen aandacht leren, ze leven voortdurend in die aandacht

We kunnen er ons elke keer over verbazen, maar eigenlijk is het heel natuurlijk. Kinderen moet je immers geen aandacht leren, ze leven voortdurend in die aandacht. Alles wat nieuw en anders is, nemen ze in zich op. De kinderogen en -oren zijn stukken scherper dan de onze. Ook in het spel zijn zij aandachtig en daarom zijn zij ook wel boos als wij hen vragen om ermee op te houden om te komen eten bijvoorbeeld. Zij zaten immers volledig ‘in’ hun spel en nu wordt het afgebroken. Die ingespannen aandacht blijven ze een aantal jaren houden.

Daarna worden ze groter, ze groeien op en willen puberen. Plots is die geconcentreerde aandacht weg. Ook weer vanzelfsprekend, want de puber is zich aan het voorbereiden om een groot mens te worden, een volwassene. Vandaar dat hij of zij de aandacht probleemloos verspreidt en vele dingen tegelijk wil doen. Om dan nog voldoende aandacht te krijgen, moet de puber zich concentreren, maar er zijn zoveel verstoringen dat dat soms moeilijk gaat. Voor jaren zal dat een probleem zijn.

En dan, eenmaal de man of vrouw een senior is, komt de aandacht terug. Gedaan met veel dingen tegelijk doen, het gaat nu nog maar moeizaam. Als we dan tegelijk het kleine kind in ons terugvinden, dan hebben we de sleutel tot het geluk (her)ontdekt. 

Lees meer over
Pas op!
Voor wie dit leest
De kijkdoos
Abonneer op André Vansteenbrugge