Het gidsland is de weg kwijt.
Nederland vervoegd het rijtje met Europese landen die het licht menen gezien te hebben.
Het licht dat van rechts komt, en een veel groter gevaar inhoudt voor de democratie dan we willen geloven.
Vaak hoor ik mensen zeggen dat ik aan doemdenken doe, en dat het allemaal zo'n vaart niet zal lopen. Vaak zeggen ze mij dat het misschien geen kwaad kan om extreem rechts eens aan de macht te laten komen, en zich als het ware te verbranden aan besturen.
Mijn haren rijzen ten berge als ik politici uitspraken hoor doen over 'wereldvreemde rechters'
De mensen die dat denken dwalen. Ze kennen hun geschiedenis niet, of weigeren er lessen uit te trekken. Zelfs nu in de huidige tijd, merken we hoe deze rechtse partijen te werk gaan om de democratie uit te hollen.
Als eerste moet de vrije pers eraan geloven: Italië is daar een schoolvoorbeeld van. Maar als ik lees dat blijkbaar ook in Nederland een wetsvoorstel klaar ligt om de BTW op de kranten zwaar te verhogen, dan weet ik wat daar achter zit.
Een vrije, onafhankelijke pers is als het ware de vierde macht in een rechtstaat. Zij controleert op een onafhankelijke en vrije manier de drie machten die een democratie vormen. Daarnaast kan zij waken over de rechtstaat. Een vrije pers kan m.i. voorkomen dat een democratie zichzelf opheft. Want ook dat is in het verleden ooit gebeurd.
De roep om de journalisten aan banden te leggen is dus bijzonder gevaarlijk, en alle pogingen om hun werk te bemoeilijken is te mijden.
Een tweede pijler van democratische zekerheid wordt gevormd door de middenveldorganisaties.
Zij vertegenwoordigen nog meer dan de politieke partijen de belangen van de burgers van een land. Ook hier stellen we vast dat rechtse partijen deze organisaties willen muilkorven. In het programma van deze partijen staan voorstellen om de financierings- of inkomstenbronnen van deze organisaties te ondermijnen.
Wat rechts economisch betekent is echter voor velen een onbekende
Maar ook de rechtstaat zelf loopt een risico. Mijn haren rijzen ten berge als ik politici uitspraken hoor doen over 'wereldvreemde rechters' of, erger nog, oproepen om zelf vonnissen uit te spreken en al dan niet vermeende vijanden te veroordelen.
Veel mensen denken dat het verschil tussen links en rechts te vinden is in de standpunten rond asiel en migratie. Wat rechts economisch betekent is echter voor velen een onbekende. Maar ook daar zijn de rechtse partijen niet de vriend van de gewone man.
Nederland is dus de weg kwijt, maar veel waarnemers denken (of hopen) dat het experiment niet lang zal duren. Ik hoop dat ze gelijk krijgen.
In ieder geval ben ik blij dat er in België zoiets bestaat als een cordon sanitaire. Hopelijk houdt dat stand na de komende verkiezingen.