Seksuele schaamte: de grootste domper op de feestvreugde

17-10-2024

Neen, je wordt niet blind van masturbatie

In mijn vorige artikels gaf ik jullie heel wat praktische tips en tricks om jullie seksleven te bewaken of terug op te krikken. Want vrijen is zo fijn en verbindend, dat het zonde zou zijn om daar, voor wat dan reden ook, mee te stoppen! Natuurlijk is vrijen als zestigplusser anders dan als kwieke twintiger, maar als je jezelf toestaat om er voluit voor te gaan, kan het zeker even bevredigend zijn! Helaas knelt daar nu net heel vaak het schoentje: jezelf toestaan om voluit van seksualiteit te genieten. Meer dan eens zie ik mensen in mijn praktijk die (vaak onbewust) lijken te denken dat ze geen goed seksleven verdienen. De redenen daarvoor zijn heel divers, maar wat heel regelmatig terugkomt is toch de opvoeding. Zeker in vroegere tijden werd seks als iets vies beschouwd. Ouders gaven deze boodschap dan ook massaal en te pas en te onpas mee aan hun kinderen. Seks was vies en masturbatie was al helemaal een grote zonde!

Seks was vies en masturbatie was al helemaal een grote zonde

In mijn praktijk heb ik de raarste redenen gehoord die vroeger aangehaald werden om kinderen/jonge mensen te ontmoedigen om hun eigen lichaam te verkennen. Je zou er doof of blind van worden of zelfs onvruchtbaar! Allemaal larie en apekool natuurlijk, maar het jaagt wel schrik aan en dus moest er geslapen worden met de handjes boven de dekens. Zoveel schrik trouwens dat ik regelmatig vrouwen van boven de vijftig zie die nog nooit gemasturbeerd hebben. Telkens als ik dat hoor, bloedt mijn hart een beetje.

Een goed seksleven begint bij jezelf!

Masturbatie is immers de ideale manier om je lichaam te leren kennen. Om letterlijk aan te voelen wat fijn en opwindend
voelt of wat net minder je ding is. Ik zie in mijn praktijk meer dan eens dat mensen die moeilijk bij hun partner kunnen aangeven wat ze lekker vinden, dat simpelweg niet weten omdat ze hun eigen lichaam en seksualiteit nooit verkend hebben. Een goed seksleven begint dus echt bij jezelf!

Bovendien is masturbatie de manier bij uitstek om van je eigen lichaam te genieten en plezier te hebben. Want geef toe, als er iemand is die mag genieten van jouw lichaam, dan ben jij het toch? Daarom dat masturbatie belangrijk blijft doorheen heel het leven: ook al ken je jezelf (of denk je jezelf te kennen, want net zoals je lichaam verandert met de jaren, kunnen je voorkeuren en gevoeligheden ook veranderen!), dan nog blijft masturbatie essentieel! Net als een bloeiend seksleven met je partner is ook een bloeiend seksleven met jezelf niet alleen weggelegd voor jonge mensen. Integendeel! Moest je vanavond dus niet weten wat doen …

Zonde dus dat er toch nog steeds een taboe op zelfverwennerij ligt: dat is en blijft vaak een drempel naar het ten volle genieten van seks. Maar ook fijne seksualiteit met een partner is iets wat veel mensen niet met de paplepel ingelepeld krijgen. Zeker de zestigplussers van nu zijn vaak nog erg vroom opgevoed en de invloed van de katholieke kerk kunnen we daarbij niet negeren.

Als er iemand is die mag genieten van jouw lichaam, dan ben jij het toch?

Seks diende vooral voor de voortplanting en men diende dus ook eerst getrouwd te zijn vooraleer er van bil gegaan mocht worden. Gelukkig hielden de meeste jongeren zich daar niet aan, maar deze visie kleurde wel de moraliteit op vlak van seksualiteit. Seks was iets noodzakelijks voor het krijgen van kinderen, niet iets om van te genieten. Zeker niet voor vrouwen! Vooral veel vrouwen lopen dus nog rond met veel schaamte over hun eigen seksualiteit. En laat schaamte nu de grootste rem zijn voor een fijn seksleven …

Niet dat het tegenwoordig zoveel beter is trouwens. Laatst had mijn tienjarig nichtje haar eerste lessen seksuele opvoeding op school gehad. Hierna kwam ze naar mij toe en vroeg schuchter of ze mij eens iets mocht vragen. En toen kwam het: “Tante Kaat, seks he, je kan daar vieze ziektes van krijgen, je kan daar zwanger van worden. Waarom hebben mensen eigenlijk seks?” En daar had ze een goed punt! Helaas is ook de huidige seksuele opvoeding nog vaak gericht op ‘de risico’s’ en vergeet men te vermelden dat seks vooral ook heel erg leuk is. Dat het een van de fijnste manieren is om van je lichaam te genieten en verbinding met je partner te maken. Ik probeer mijn kinderen dus heel sekspositief op te voeden, zodat zij later hopelijk niet teveel gehinderd worden door schaamte of negatieve associaties.

Er staat geen leeftijd op soa’s!

Maar, nu we het toch over risico’s hebben: het is en blijft natuurlijk wel belangrijk om veilig te vrijen! En dat durven mensen, eens ze wat ouder worden, wel eens vergeten. Zeker eens vrouwen de menopauze voorbij zijn (en dus niet meer vruchtbaar) of mannen gesteriliseerd (en dus niet meer vruchtbaar). Dan lijken condooms niet meer nodig te zijn, want er hoeft niet tegen zwangerschap beschermd te worden. Maar die condooms beschermen uiteraard ook tegen seksueel overdraagbare aandoeningen en daarop staat geen leeftijd! Soa’s zijn niet enkel weggelegd voor jonge mensen …

Dat dat wel een wijdverspreide gedachte is blijkt uit het feit dat soa’s boomen bij veertigplussers. Mensen die (vaak) na een scheiding opnieuw gaan daten en in hun naïviteit of enthousiasme de condooms achterwege laten. Bij deze dus een liefdevolle waarschuwing: wanneer je een nieuwe partner hebt, of wisselende partners, gebruik altijd condooms tot jullie beiden een soatest bij de dokter hebben laten doen. Dat is misschien niet romantisch of erotisch, maar wel van levensbelang!

Wanneer je een nieuwe partner hebt, of wisselende partners, gebruik altijd condooms tot jullie beiden een soatest bij de dokter hebben laten doen

Breng dit ook gewoon aan bij je nieuwe bedpartner. Soms durven we dat niet omdat we denken dat dat misschien beledigend overkomt: alsof het lijkt te insinueren dat je je nieuwe partner een seksuele losbol vindt. Of net omgekeerd zijn er ook mensen die er niet naar durven vragen omdat ze juist schrik hebben dat de ander dan denkt dat ze zélf een seksuele losbol zijn. Laat je door al deze (niet kloppende!) gedachtes niet afremmen!

Ten eerste is er sowieso niets mis met een seksuele losbol te zijn, maar ten tweede is vragen om condooms net aangeven dat je jouw gezondheid en die van je partner hoog in het vaandel draagt. En dat is juist heel liefdevol!

En met dit bescheiden waarschuwende vingertje neem ik voorlopig afscheid van jullie, mijn lieve lezers, want dit is het laatste artikel dat ik voor dit magazine geschreven heb. Ik hoop dat ik jullie heb kunnen inspireren om terug wat (extra) vuur in de slaapkamer te brengen. En onthoud: liefde is een werkwoord, maar seks is ook een werkwoord! Blijven oefenen op die vervoegingen dus!

Wie is Kaat Bollen?
Kaat Bollen is een Belgische seksuologe, oplossingsgericht (relatie) therapeute en auteur van de boeken ‘Het boek der Lusten’, ‘Met drie in bed’, ‘Het borstenboek’ en ‘Het schaamhaarboek’. Koppels helpen met seksuele problemen, dat doet ze misschien wel nog het allerliefste.

Dit is een artikel uit S-Plus Mag oktober - november - december 2024. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Menopauze en penopauze, realiteit of handig excuus?

Reanimeer je seksleven: eerste hulp voor een ingedut seksleven

Je seksleven samen opnieuw verdiepen

door Kaat Bollen

02-07-2024

Jullie seksleven samen mogen herontdekken, een zegen!

In de vorige artikels bekeek ik samen met jullie al dat de meno- of penopauze niet het einde van jullie seksleven hoeven te betekenen. Integendeel! Het kan inderdaad een zoektocht zijn om jullie seksleven opnieuw vorm te geven (zeker als er wat leeftijdsgebonden kwaaltjes opduiken), maar laat dat net een uitnodiging zijn om jezelf en je partner beter te leren kennen en jullie seksleven uiteindelijk naar een hoger (of meer verdiepend) niveau te tillen. Zie het dus niet als een vloek maar als een zegen!

Blijf nieuwsgierig naar jezelf en je partner en durf experimenteren met verschillende soorten prikkels

Nu, ik begrijp dat dat geen gemakkelijke zoektocht is. Want waar begin je? En welke stappen zet je dan concreet? In het vorige artikel haalde ik aan dat een helpende en uitnodigende context een basisvoorwaarde is. Wanneer de (klein)kinderen mogelijks kunnen komen binnenvallen, is ontspannen moeilijk. En geen ontspanning is geen mogelijkheid tot het wakker maken van geilheid. Eens een ontspannende en veilige context is het dus zaak die gevoelens van opwinding in beweging te krijgen. Dit doe je door gebruik te maken van een effectieve seksuele prikkel. Wat die net is, is voor iedereen anders en kan doorheen je leven ook (een aantal keer) veranderen. Belangrijk daarbij is om vooral nieuwsgierig naar jezelf én je partner te blijven en te durven experimenteren met een breed scala aan prikkels. Dat kan gaan van een erotische massage, samen in bad gaan tot samen een erotische film kijken.

Ontzenuw de ongemakkelijkheid met de oefeningen van Masters en Johnson

Maar, soms is er meer nodig. In mijn praktijk zie ik vaak twee uitdagende situaties. Ofwel zijn mensen elkaar door de ratrace van het leven kwijtgeraakt en vinden ze het ongemakkelijk om terug iets van intimiteit op te bouwen (‘Maar hoe dan?’) ofwel zijn ze als koppel wel lekker op zoek maar vinden ze de juiste hulpmiddelen niet (‘Maar wat dan?’). Gelukkig weet ik in beide gevallen raad!

Stel dat je doorheen de jaren wat van elkaar vervreemd geraakt bent, realiseer je dan ten eerste dat dat niet abnormaal is. Het leven is zo druk en we moeten zoveel, dat een bloeiend seksleven erop nahouden er soms bij inschiet. Dat is niet erg, zolang je daar maar geen genoegen mee neemt of blijft nemen. Ooit komt er in jullie leven vanzelf meer ruimte voor seksualiteit: durf die ruimte ook te claimen!

Een goed startpunt is daarbij de dagdagelijkse intimiteit. Probeer elkaar eens wat vaker een knuffel te geven, een tik op de billen of waarom eens niet een ouderwetse tongzoen? Soms maken we het te ingewikkeld en onderschatten we de kracht van een gemeende tongzoen. Dus die dagdagelijkse intimiteit is het startpunt. Ik zeg mijn koppels altijd: stel dat ik een vlieg op de muur was bij jullie en ik sprak geen ‘mens’ dan nog moet ik kunnen zien aan jullie lichaamstaal en omgang met elkaar dat jullie een koppel zijn. Zet daar dus als eerste op in!

Een goede vervolgstap is om daarna te starten met de Sensate Focus-oefeningen van Masters en Johnson. Dit zijn aanrakingsoefeningen die zeer gefaseerd opgebouwd worden en erg veilig beginnen, met pure aanraking van elkaars lichaam waarbij men nog ondergoed aanheeft en de erogene zones vermeden worden. Wanneer dit goed gaat, wordt er vervolgens opgebouwd met verschillende, goed omschreven stappen. Een seksuologe kan jullie hierbij helpen, maar Google brengt je vermoedelijk ook al erg ver.

Soms maken we het te ingewikkeld en onderschatten we de kracht van een gemeende tongzoen

Een goed gevuld nachtkastje voor extra plezier

Eens jullie de intimiteit opgebouwd hebben en terug in alle vertrouwdheid van elkaar kunnen genieten, is het soms wat zoeken naar hulpmiddeltjes. Wanneer je eenmaal doorheen de menopauze of penopauze bent, is de kans namelijk groot dat je een meer intense stimulatie nodig hebt om tot een orgasme te kunnen komen. Gelukkig is er tegenwoordig een groot aanbod op vlak van seksspeeltjes en zijn die ook niet meer zo afschrikwekkend of luidruchtig als 40 jaar geleden!

Als jullie nog geen ervaring hebben met de huidige seksspeeltjes, zou ik jullie aanraden om samen eens een uitstapje te maken naar een erotische winkel. Dat kan misschien aanvoelen als een drempel, maar geloof me, de verkoopsters in deze winkels zien jullie maar wat graag komen en helpen jullie graag verder. Natuurlijk kan je ook online speeltjes bestellen, maar dan voel of hoor je ze niet, wat naar gebruikservaring toch belangrijk is.

Eens in de erotische winkel, zijn er een aantal aanraders waar ik zeker eens naar zou kijken:

Glijmiddel op siliconenbasis: dit kan je gebruiken bij vaginale of anale penetratie of manuele stimulatie van de vulva of penis.
Een bulletvibrator: klein en krachtig. Deze kan je gebruiken om de clitoris van de vrouw, maar ook de eikel van de man te stimuleren. Plezier voor hem en haar dus!
Een wandvibrator of pinpointvibrator: de krachtigste op de markt! Gebruik deze om de clitoris van de vrouw te stimuleren, en dat orgasme komt er zeker!
Een penisring: deze wordt aangebracht aan de schacht van de penis wanneer hij in erectie is. De penisring zorgt ervoor dat de erectie behouden blijft (dus een aanrader voor mannen met een erectieprobleem) én dat de penis wat minder gevoelig is (dus een aanrader voor mannen die te snel klaarkomen).
Toycleaner: om je speeltjes te reinigen. Doe dit zeker niet met Dreft!

Uiteraard is er nog veel ander lekkers te verkrijgen, maar je moet ergens beginnen, nietwaar?

Een kleine, doch belangrijke kanttekening

Al het voorgaande ging natuurlijk over het wakker maken van de goesting. Kleine kanttekening daarbij is dat niet iedereen beschikt over die ‘inwendige’ zin in seks. Sommige mensen geven aan nog nooit gevoelens van opwinding ervaren te hebben en dit ook niet te missen. Dit is een seksuele geaardheid die we aseksualiteit noemen. Naar schatting 1 % van
de bevolking is aseksueel, en het komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen en bij oudere mensen dan jongere mensen. Net zoals andere geaardheden valt aseksualiteit niet te genezen (net zoals dat bijvoorbeeld met homoseksualiteit ook niet het geval is). Maar, dat hoeft natuurlijk ook niet: elke geaardheid is oke. De uitdaging is evenwel als je een partner hebt die niet aseksueel is: dan is het zoeken hoe jullie als koppel om kunnen gaan met dit verschil in geaardheid. Een seksuologe kan hier eventueel in helpen zoeken.

Heb je vragen over seksualiteit en intimiteit?
Bezorg ze ons en wij stellen ze aan Kaat Bollen. Je kan je vraag stellen via info@s-plusvzw.be of 02 515 17 21 (enkel bereikbaar op di-woe-do).

Dit is een artikel uit S-Plus Mag juli - augustus - september 2024. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Over seks en ouderen

Menopauze en penopauze, realiteit of handig excuus?

Reanimeer je seksleven: eerste hulp voor een ingedut seksleven

door Kaat Bollen

16-05-2024

We hoeven niet elk weekend in de lampen te hangen …

Ons seksleven gaat, net als alles in het leven, met ups en downs. Dat is heel normaal: hoewel sociale media ons soms iets anders wil laten geloven, heeft niemand een hoogtepuntleven. Elk leven gaat door dalen en pieken: elke relatie gaat dus ook door dalen en pieken en hetzelfde geldt voor ons seksleven. Over het algemeen zijn er wel een aantal momenten in een mensenleven te onderscheiden waarop het seksleven ernstig op de proef gesteld wordt: wanneer er kinderen komen en de vier daaropvolgende tropenjaren, wanneer de kinderen pubers zijn en ineens ook tot ’s avonds laat opblijven, wanneer er voor de kleinkinderen (die veel energie vragen!) gezorgd moet worden, wanneer men moet mantelzorgen voor de ouders … Allemaal fases die veel energie vragen, waardoor er minder energie overblijft voor het seksleven. Dat is op zich ook helemaal niet erg: we kunnen niet elk weekend in de lampen hangen. Een fase waarin je minder zin in seks hebt, of misschien zelfs helemaal geen seks hebt, kan en mag erbij horen. Het is echter wel belangrijk dat je niet in deze fase blijft hangen. Het mag geen nieuwe levensstijl worden!

Vuur en vonken in plaats van een afgebrande schuur …

En dat is iets wat ik soms merk in mijn praktijk: koppels hebben een uitdagende fase achter zich liggen waarin seks even minder belangrijk was. Gelukkig is die fase gepasseerd, maar dat seksleven? Dat blijft ook achter. Mensen raken langzaamaan gewend aan een gebrek aan seks en vinden het soms moeilijk om het onderwerp aan te snijden zonder hun partner te kwetsen. Dus laat men het maar zo en denkt men soms met weemoed eens terug aan de tijd dat er wel nog vuur en vonken waren. Zonde! Het is niet omdat je seksleven even ingedut is, dat je slaapkamer enkel dient om te slapen! Tijd dus om dat seksleven terug wakker te schudden en te ontdekken dat je net in je oudere jaren de beste seks kan hebben (ja, echt!).

Liever ingeplande intimiteit dan geen intimiteit

In mijn vorig artikel legde ik jullie al uit dat de meno- en penopauze wel enige invloed kunnen hebben op de zin in seks: de biologische component van goesting is net iets minder. Gelukkig zijn er ook nog psychologische en sociale factoren die samen met die biologische factoren bepalen hoeveel zin in seks we hebben! En psychologisch is het vaak een betere tijd eens de kinderen het huis uit zijn, je op pensioen bent en dus een beetje afstand kan nemen van de ratrace van tegenwoordig. Ook leren de meeste mensen met het verstrijken van de jaren hun lichaam beter omarmen, waardoor schroom of schaamte minder in de weg zitten. Bovendien ben je vaak ook al jaren samen met je partner, waardoor je ook echt volledig jezelf kan zijn in bed. Allemaal factoren die de zin in seks ten goede zouden komen. Maar, ook al is er misschien een relatief goede uitgangsbasis voor deze goesting: je moet er natuurlijk wel iets mee doen. Je moet iets doen om deze goesting vast te houden, te vergrootten en (liefst!) te vertalen in gedrag.

Liever geplande seks dan geen seks

Maar om iets te kunnen doen met (potentiele) goesting hebben we twee belangrijke factoren nodig: een helpende context en een effectieve seksuele prikkel. Laten we starten met een helpende context. Voor veel mensen houdt dit in dat er voldoende tijd is voor intimiteit. Zeker eens voorbij die meno- of penopauze, hebben de meeste mensen net iets meer tijd en iets meer stimulatie nodig. Dat is moeilijk als je weet dat de kleinkinderen binnen een halfuurtje arriveren! Tijd hebben we nodig dus! Maar, vaak hebben mensen in hun leven nog nooit zo weinig tijd gehad als tijdens hun pensioen. De agenda staat nog steeds volgepland, waardoor onze relatie vaak een overschotjesrelatie wordt. Laat staan dat er nog voldoende tijd is voor een bloeiend seksleven. Tijd dus om seks terug op de agenda te zetten. Letterlijk! Mensen hebben soms moeite met intimiteit inplannen. Terwijl ik altijd zeg: liever ingeplande intimiteit dan geen intimiteit. Het klopt dat de eerste 5 minuutjes soms wat geforceerd of onwennig kunnen aanvoelen, maar eens de ontspanning of zelfs goesting komt, zit je samen snel genoeg terug ‘in the zone’. En geloof me, achteraf ga je blij zijn met dat momentje ingeplande intimiteit!

Laat je niet beperken door ons westerse beeld dat echte seks penetratieseks is

Let op: ik heb het hier over intimiteit, niet perse over seksualiteit, laat staan penetratie. Niets moet immers in de slaapkamer, buiten gezellig samen zijn. Slaat de vlam in de pan en willen jullie graag verder gaan? Geweldig! Willen jullie liever gewoon wat knuffelen? Ook geweldig! Wat het ook geeft, jullie hebben sowieso wat tijd samen gehad. Zorg er trouwens voor dat jullie tijdens dit moment niet gestoord kunnen worden: vraag de kinderen maar om de huissleutel in te leveren of spreek af dat ze toch even aanbellen voor ze binnenspringen. Je kan niet heel je leven je seksleven door je kinderen laten bepalen!

De boeiendste zoektocht van je leven!

Maar, meestal is tijd alleen niet genoeg. Het is een basisvoorwaarde, maar het maakt je seksueel systeem nog niet wakker natuurlijk! Daarom is het belangrijk om samen op zoek te gaan naar wat nu werkt voor jullie. Dat kan gewijzigd zijn: je bent niet meer dezelfde als 10 jaar geleden, je lijf is niet meer hetzelfde als 10 jaar geleden. Dus wat 10 jaar geleden misschien heel goed werkte, is nu mogelijks niet meer voldoende. Dat is niet erg: dat is net een uitnodiging voor een boeiende zoektocht. Niets zo fijn als samen ontdekken wat nu wel werkt. Een erotische massage? Een spannende film? Elkaar passages voorlezen uit een erotisch boek? Dansen op sensuele muziek? Lekker lang knuffelen? Een seksspeeltje gebruiken? Samen in bad gaan? Elkaar een erotische fantasie vertellen? Een simpele voetmassage? Twee minuten in elkaars ogen kijken? Elkaar in de douche sensueel in masseren? Herinneringen aan vroegere vrijpartijen ophalen? Alles kan en mag! Probeer op voorhand niets af te schieten.

Wordt er trouwens niet afgeschoten of net te vroeg afgeschoten? Zoek dan zeker hulp! Hoe ouder we worden hoe meer seksuele dysfuncties er voorkomen. Dat is normaal en niets om je voor te schamen. Soms wil ons lijf nu eenmaal even niet (meer) mee en dat is oké. Maar blijf er alsjeblieft niet mee rondlopen. Tegenwoordig zijn er veel hulpmiddelen en medicijnen op de markt. Die helpen vast. En als ze dat niet zouden doen: probeer dan de wijde wereld van intimiteit eens verder te verkennen. Penetratie kan uiteraard heel fijn zijn, maar het is ook maar één mogelijke manier om seks te hebben. Er zijn nog honderden andere manieren om samen een fijne, sensuele tijd te hebben. Laat je niet beperken door ons westerse beeld dat echte seks penetratieseks is. Dat zou zonde zijn! Zeker omdat onderzoek uitwijst dat maar 20 % van de vrouwen kan klaarkomen door penetratie. Penetratie is dus niet het boeiendste deel van een florerend seksleven. Integendeel!

Wie is Kaat Bollen?
Kaat Bollen is een Belgische Seksuologe, oplossingsgericht (relatie)therapeute en auteur van de boeken ‘Het boek der Lusten’, ‘Met drie in bed’, ‘Het borstenboek’ en ‘Het schaamhaarboek’. Koppels helpen met seksuele problemen, dat doet ze misschien wel nog het allerliefste.

Dit is een artikel uit S-Plus Mag april - mei - juni 2024. Lees hier nog meer artikels.

Menopauze en penopauze, realiteit of handig excuus?

door Kaat Bollen

11-01-2024

De menopauze, de penopauze, er wordt soms over gesproken en veel over geschreven. Maar wat is dat nu allemaal juist? Heeft het écht zoveel invloed op wie we zijn, ook in bed, of wordt het door uitgebluste vrouwen vooral als excuus gebruikt? Laten we het samen eens bekijken …

In den beginne was er: de biologie

Goed, first things first. Wat gebeurt er biologisch eens je de menopauze of penopauze hebt doorgemaakt? We zoomen eerst in op het proces bij de vrouw, want ja, ouderen en vrouwen eerst!

Gemiddeld genomen heeft een vrouw haar menopauze op 52 jaar

Met het ouder worden kom je als vrouw vroeg of laat sowieso in de overgang terecht met de menopauze als onoverkomelijk gevolg. De meeste onder jullie weten vermoedelijk wat dit inhoudt: de overgang is de fase waarin het vrouwelijk lichaam minder en onregelmatig oestrogenen/progestagenen aanmaakt, dit omdat de eicelvoorraad op zijn einde loopt. De menopauze is tot slot het moment van de laatste eisprong, en dus de laatste menstruatie. Wanneer een vrouw een jaar geen menstruatie gehad heeft, stellen we dat ze haar menopauze heeft doorgemaakt. Dit natuurlijk omdat die menstruatie in de fase voor de menopauze erg onregelmatig is en er soms verschillende maanden tussen zitten. Gemiddeld genomen heeft een vrouw haar menopauze op 52 jaar. Maar alles tussen 40 jaar en 60 jaar is hierin ‘normaal’. Kanttekening hierbij is dat vrouwen die de pil blijven slikken, vaak niet doorhebben dat ze in de menopauze zijn: de pil induceert een bloeding (waardoor het lijkt alsof je je menstruatie nog hebt) en de hormonen van de pil verlichten sommige menopauzale klachten. Als je dus de pil slikt, ouder dan 52 jaar bent en wil weten of je al in de menopauze bent, zit er maar één ding op en dat is stoppen met de pil.

En jawel, het kan heel helpend zijn om te weten of je je menopauze al gehad hebt. De overgang geeft namelijk bij veel vrouwen heel diverse klachten door die dalende hormoonspiegel. Klachten die je zelf misschien niet meteen aan de overgang zou linken maar er toch mee te maken kunnen hebben. Er zijn legio vrouwen gekend die bijvoorbeeld antidepressiva voorgeschreven kregen, terwijl ze eigenlijk niet depressief waren maar in de overgang zaten. Zonde!

Ben jij ineens in een draak veranderd?

De duidelijkste kenmerken van de menopauze kennen we allemaal wel. Dat zijn die befaamde vapeurs (warmteopwellingen), vaginale droogte (met vaak pijn bij het vrijen tot gevolg) en ook klachten met/bij het plassen. Maar, er zijn nog veel meer mogelijke gevolgen die helaas minder gekend zijn. Vooral bij de mentale gevolgen, de gevolgen op hoe we ons voelen, staan we vaak minder stil. Hou je vast, maar we linken de overgang ook aan: slapeloosheid, stemmingswisselingen, vergeetachtigheid, depressiviteit, angst, woede … Wanneer je dus boven de 40 bent en je jezelf ineens niet meer herkent, is het altijd eens goed om jezelf af te vragen of je eventueel in je overgang zit. Moest je daarover twijfelen en heb je diverse lichamelijke klachten die wijzen op de overgang of menopauze, is de kans reëel dat je ook aanloopt tegen een aantal mentale moeilijkheden die hieraan te linken zijn. Neem het dan zeker op met je arts.

Gemiddeld genomen hebben vrouwen trouwens 4 jaar last van klachten van de overgang. Best een hele tijd! Gelukkig zijn er ook wel zaken die deze impact wat kunnen verkleinen. Vooral hormoontherapie (waarbij de dalende hormoonspiegels worden aangevuld) kan erg helpend zijn. Helaas heeft hormoontherapie lang een negatief imago gehad, waardoor vrouwen jarenlang schrik hadden hiervan. Zeker bij de hedendaagse hormoontherapie is die angst niet meer nodig. Bij ernstige klachten is dit dus zeker het overwegen waard.

Dus jawel, we kunnen besluiten dat de overgang en menopauze wel degelijk veel invloed hebben op de meeste vrouwen: invloed op ons lijf en op onze geest. Invloed die niet te onderschatten is, maar waar we ook wel iets aan kunnen doen. Ook op seksueel vlak. Daarover later meer, laten we eerst ook eens naar die mannen kijken. Hebben zij met de penopauze ook een goed excuus te pakken?

Ook die mannen hebben reden tot klagen

Zeker, ook bij mannen vinden we dalende hormoonspiegels terug: bij hen is het de testosteron die geleidelijk aan afneemt tussen de leeftijd van, meestal, 40 en 50 jaar. Ook dit brengt verschillende klachten met zich mee, die deels vergelijkbaar zijn met de klachten van de menopauze. Denk hierbij aan lusteloosheid, verminderd libido (echt waar!), depressieve klachten, slapeloosheid, erectieproblemen ….

In tegenstelling tot de menopauze is de penopauze vaak relatief gemakkelijk vast te stellen met behulp van een bloedtest

In tegenstelling tot de menopauze is de penopauze vaak relatief gemakkelijk vast te stellen met behulp van een bloedtest. Bij deze bloedtest kan dan de testosteronwaarde in je bloed bepaald worden. Wanneer een man veel last heeft van zijn penopauze, is ook voor hem hormoontherapie mogelijk. Vaak wordt er dan gekozen voor een gel met testosteron in (androgel) die dagelijks aangebracht kan worden.

Maar, wat vaak ook effectief is om die testosteronproductie terug te triggeren, en misschien wat toffer in gebruik, is simpelweg door wat vaker te vrijen. Door seks en een orgasme te hebben, dien je jezelf als het ware een testosteronshot toe, waar je even op verder kan. Eigenlijk zien we hier vaak een feedbackloop ontstaan: vrijen doet vrijen. Niet alleen omdat je weet hoe leuk het ook alweer is, maar ook puur biologisch is vrijen dus helpend.

Jij vrijt toch ook?

Dus jawel, zowel mannen als vrouwen hebben met respectievelijk de menopauze en de penopauze een mogelijk excuus om minder zin in seks te hebben. Maar, waarom zouden we op zoek gaan naar een excuus? Seks is toch vooral heel fijn. Het is een ideale manier om dicht bij elkaar te zijn en samen te genieten. Beter dan op zoek te gaan naar excuses en remmende factoren, gaan we dus op zoek naar stimulerende factoren. En die zijn er! Het libido is namelijk niet een vaststaand iets dat enkel en alleen door de biologie bepaald wordt. Integendeel. Zin in seks is iets wat bio-psycho-sociaal bepaald wordt. Dat wil dus zeggen dat we zowel op biologisch vlak, psychologisch vlak én sociaal vlak op zoek kunnen gaan naar dingen die net je gaspedaal (en niet je rempedaal!) induwen. Hoe je dat juist doet? Ik vertel je er in mijn volgend artikel alles over! En in tussentijd: vergeet niet te vrijen!

Dit is een artikel uit S-Plus Mag januari - februari - maart 2024. Lees hier nog meer artikels.

Abonneer op Kaat Bollen