TEDER EERBETOON AAN MARIA MONTESSORI (1870-1952), DE EERSTE VROUWELIJKE ARTS IN ITALIE
‘Na een jaar te hebben gewerkt met mijn collega Guiseppe Montesano, wil ik u op de hoogte brengen van mijn eigen conclusies. Natuurlijk maken we gebruik van de methodes ontwikkeld door dr. Sequin, geïnspireerd door de grote Franse arts Itard en geïmiteerd in Frankrijk door dr. Bourneville. Maar de methodes zijn nutteloos zonder een geheim ingrediënt. De nieuwe pedagogie moet de sublieme kunst van het moederschap erkennen ter bescherming van het normale en abnormale deel van de samenleving. Een opvoeding vol liefde, gesymboliseerd door vrouwen, heeft ons in staat gesteld deze kinderen te presenteren voor het basisschoolexamen. Om ze op te voeden hebben we ze allereerst liefde gegeven.’
Als ongehuwde moeder lijkt carrière maken onmogelijk
Aan het woord is Maria Montessori (rol van Jasmine Trinca uit La meglio gioventú) nadat haar leerlingen verrassende resultaten behaalden tot grote verwondering van een groep wetenschappers die sceptisch tegenover haar onderwijsmethode stonden.
Anno 1901. Als ongehuwde moeder lijkt carrière maken onmogelijk. Dat is het geval van de Italiaanse Maria Montessori; arts, pedagoge en filosofe. Om haar nieuwe visie op onderwijs te ontwikkelen ziet ze zich verplicht haar tweejarig zoontje Mario voor onbepaalde tijd in de steek te laten en door anderen te laten opvoeden. Zonder inkomen werkt ze als directeur van een instituut waar ze verwaarloosde en minderbegaafde kinderen elementaire vaardigheden aanreikt, terwijl haar partner Montesano (de vader van haar kind) alle eer opstrijkt voor haar ideeëngoed. Wat Montessori vooral wil is het verzet van de mannelijke wetenschappelijke elite breken. Wanneer ze de kleine Tina (aangrijpende rol van Rafaelle Sonneville-Caby) in haar instituut opneemt, wordt haar een nieuw perspectief op dit probleem onthuld. Tina is de dochter van de rijke courtisane Lili d’Alengy (de Franse actrice Leïla Bekhti) die Parijs verliet omdat de handicap van Tina haar carrière en reputatie in de weg stond. ‘Ik wil niemands bezit zijn. Rijkdom betekent vrijheid. Om vrij te zijn hoef je als vrouw rijk te zijn’, oppert ze. Vrij snel worden Maria en Lili vriendinnen en bondgenoten. Samen vinden ze een netwerk dat hen in staat zal stellen onafhankelijk te zijn.
Naast het oprichten van een van de meest invloedrijke onderwijsbewegingen, richt de Franse documentairemaakster Léa Todorov zich op de innerlijke onrust van Montessori veroorzaakt door het gemis van haar zoontje, haar vriendschappen en haar revolutionaire manier van denken. Ze brengt een ode aan de kracht van vrouwen maar stelt eveneens het moederschap, geslacht en kindertijd in vraag.
Het onderwijsconcept van Montessori is vandaag nog steeds relevant
Het onderwijsconcept van Montessori, toegepast in kleuterscholen en basisscholen over de hele wereld, is vandaag nog steeds relevant. Het was een strijd om de rechten van kinderen te veroveren. Twaalf jaar zag ze haar zoontje (door zijn vader erkend) niet. In 1907 stichtte ze de eerste Casa dei Bambini, gelegen in de Romeinse sloppenwijk San Lorenzo. De ‘Montessori’-methode werd meteen een succes. Maria Montessori zal haar zoon op zijn 15e terugzien. Ze stelde hem voor als haar neefje. Ze werden onafscheidelijk en hij nam haar naam aan.