Het is weer die tijd van het jaar.
Met de herfst komen de herinneringen boven.
Het zal straks immers een jaar geleden zijn dat jij overleed.
Samen met het vallen van de bladeren komt het besef dat onze moeder ons een jaar terug verliet.
Ook onze zus stierf in deze periode. Veel te vroeg moest zij van ons heengaan.
Dat heeft jou wellicht ook gesterkt in jouw vraag om jouw leven te beëindigen.
Wij hebben misschien wel onderschat hoe zwaar je het had. Wellicht toonde je ons jouw optimistische gezicht, en was je eenzaam toen we weg waren.
Hoe vaak heb je me gevraagd wat voor nut jouw leven nog had, zonder man, en afhankelijk van hulp. Mijn antwoord was toen steeds, dat zolang jij er nog was, wij een thuis hadden om naar toe te gaan.
Het gemis blijft immers, ongeacht de tijd die er over gaat
Zelf hebben we allemaal een nestje gemaakt voor onze kinderen, in de hoop dat het voor hen een thuis kan zijn, maar onze thuis was het nestje dat jij met papa hebt gemaakt.
Zolang jij er was, bestond dat nestje nog. Misschien hebben we er te weinig gebruik van gemaakt, maar als we er waren, probeerde je minstens de schijn op te houden gelukkig te zijn.
Drie jaar heb je papa overleefd, en bijna nooit over hem gesproken.
Nu pas besef ik hoe hard je hem moet hebben gemist. Wij konden dat gat niet opvullen.
Zeven jaar heb je onze zus, jouw dochter overleefd. Geen enkele moeder verdient het een kind te moeten begraven. Maar ook over haar sprak je niet veel, je wist dat het ons allemaal pijn deed.
En wellicht miste je nog andere personen. Het gemis blijft immers, ongeacht de tijd die er over gaat.
Het gemis voor jouw moeder die stierf toen je pas elf was. Het gemis van jouw vader, bij wie jullie inwoonden en ook veel te vroeg stierf. Het gemis van jouw lievelingsoom ...
Wij hebben die niet gekend, en konden enkel delen in het verdriet over onze zus en onze vader.
Achteraf bekeken lijkt jouw leven een aaneenschakeling van verdriet te zijn geweest, maar ook een leven van sterk houden, niet tonen hoe verdrietig je tot wanhoop kan brengen. Ik hoop dat je ook veel gelukkige momenten hebt beleefd, en dat je daar ook aan terug kon denken.
We kunnen verder zonder jou, maar zullen altijd aan jou denken bij het vallen van de bladeren
Wij moeten nu verder zonder ons nestje, en hebben niet echt een plek meer om naar toe te gaan.
Maar we komen goed overeen, en spreken regelmatig af. Het lijkt erop dat het verlies van ons nestje, ons dichter bij elkaar heeft gebracht. We doen nu meer dingen samen dan vroeger.
Je hebt dat goed gedaan. We kunnen verder zonder jou, maar zullen altijd aan jou denken bij het vallen van de bladeren.
Slaap wel lieve moeder. Graag sluit ik af met de laatste woorden die ik jou heb toegefluisterd die dag in november: 'bedankt voor het leven'. Ik meende die woorden uit de grond van mijn hart.